Koningin Margrethe kijkt uit naar de komst van haar petekind koning Willem-Alexander. Het staatsbezoek is niet alleen een ontmoeting van twee bevriende staten maar heel duidelijk ook een familiebezoek, zegt de Deense vorstin in een ontmoeting met Nederlandse media in Fredensborg Slot, haar residentie buiten Kopenhagen. „Het is een heel bijzondere gelegenheid”, benadrukt ze.

De hofhouding is doordrongen van die opvatting van Margrethe, zo blijkt bij de voorbereiding op het staatsbezoek. Zo is voor het staatsbanket morgenavond Christiansborg Slot in de hoofdstad uitgekozen, de mooiste koninklijke locatie en alleen gebruikt voor heel bijzondere gelegenheden. Ook is bekend dat de Deense koninklijke familie bijna compleet aanwezig zal zijn bij het diner, inclusief Margrethes zus Benedikte en zwager prins Richard – beiden goede vrienden van de Oranjes.

Op zijn beurt kijkt Willem-Alexander uit naar de visite. „Ik kan van haar als staatshoofd leren”, zei hij tegen Deense journalisten tijdens een ontmoeting in Den Haag.

Lang

Zijn peettante is na de Britse koningin de langst regerende monarch in Europa en dat alleen al geeft extra cachet aan het bezoek. Margrethe heeft zo veel jaren ervaring en is een goed voorbeeld van een moderne monarch, aldus de koning.

Koningin Margrethe is echter niet scheutig met advies, zegt ze zelf. „Ik ben niet goed in het advies geven aan anderen. Ik wil niet de wijze tante zijn.” Koning Willem-Alexander is „bijzonder capabel en zeer toegewijd”, meent de vorstin. „Ik heb alle vertrouwen in hem. „Het koningschap is een verantwoordelijkheid –en dat kan ik zeker zeggen– die veel vreugde brengt. Om je de rest van je leven –in mijn geval althans– te wijden aan je land, is een mooie opdracht.”

De koningin, die volgende maand haar 75e verjaardag viert, brengt subtiel de Nederlandse troonswisseling ter sprake. „Nederland heeft die traditie. De meesten verwachtten dat het zou gebeuren, ik ook. Het was al de derde keer”, zegt Margrethe, terwijl ze haar woorden zorgvuldig kiest. „Toen mijn vader overleed en ik koningin werd, wist ik: dit is voor heel mijn leven. Of het nu kort is of lang, en in mijn geval is het behoorlijk lang, bij ons is het gebruik dat we doorgaan tot we, zoals we wel zeggen, dood neervallen”, aldus de sinds 1972 regerende koningin. Ze heeft het nog altijd erg druk, voegt ze eraan toe. Tijd voor de kleinkinderen is beperkt.

Raaminscriptie

Het gesprek vindt plaats in de Tuinzaal van het Fredensborg Slot, dat ze eigenlijk alleen in het voor- en najaar bewoont. Maar omdat er wordt gewerkt aan de residentie in Kopenhagen zijn Margrethe en prins-gemaal Henrik ook in de wintermaanden in het paleis neergestreken. De Nederlandse koning en koningin logeren hier tijdens het staatsbezoek en mogen dan met een pen met een diamant erop hun namen kerven in een van de ramen.

„Dat is een oude traditie”, zegt Margrethe vrolijk over de gewoonte die al in de negentiende eeuw is begonnen en die ze van haar vader heeft overgenomen. „Ergens moet hier ook de naam van koningin Beatrix staan, maar ik weet niet precies waar.” Een speurtocht na afloop van het gesprek bevestigt haar uitspraak. De krabbels van Beatrix en prins Claus staan op het raam van de Tuinzaal, net als bijvoorbeeld de handtekening van koningin Elizabeth en Winston Churchill.

Strak

De ontmoeting van de pers met de koningin is strak geregisseerd, anders dan het meer ontspannen gesprek dat Willem-Alexander met de Denen had in Paleis Noordeinde. Hij schudt handen, zit aan tafel en maakt indruk met zijn persoonlijke benadering. Margrethe en Henrik houden meer afstand, en met name de prins-gemaal geeft er blijk van met zijn gedachten elders te zijn. De plafondschilderingen worden uitvoerig bestudeerd, de benen opzichtig gestrekt, en wanneer hem wordt gevraagd of hij nog goede raad heeft voor Máxima reageert Henrik eerst niet-begrijpend.

Nee, advies heeft hij niet. Hij staat immers niet zoals Máxima op gelijke voet met het staatshoofd. Zij is koningin, hij slechts prins-gemaal. Dat is oud zeer en de prins schiet uit zijn slof, terwijl Margrethe haar blik afwendt. „Ik heb altijd gezegd dat ik een partner zou moeten zijn, maar ik word niet beschouwd als partner. Ik zit niet op hetzelfde niveau als mijn vrouw, wat compleet onbegrijpelijk is. Alle koninginnen in de wereldgeschiedenis maakten hun man koning-gemaal, waarom ik niet?”

Goed, Nederland is een uitzondering en Engeland ook, maar Henrik (80) noemt een paar landen waar het anders is gegaan. „Waarom moest Denemarken het voorbeeld van Engeland volgen, waarom?”

Tikje

Koningin Margrethe vindt het dan wel genoeg en geeft haar man zachtjes een tikje op zijn rug. Dat maakt een einde aan de uitbarsting. „Dat is het leven. Ik accepteer het. Nee, ik accepteer het niet”, verbetert Henrik zichzelf. „Ik zal het nooit accepteren. Het is onbegrijpelijk”, stelt hij met nadruk, ondertussen zijn vrouw breed lachend aankijkend.

Ze zijn bijna een halve eeuw getrouwd. „Ik steun mijn vrouw”, zegt Henrik. „Ik heb veel steun van mijn man”, aldus de koningin, waarmee de spanning uit de lucht is.

Koningin Margrethe II

Koningin Margrethe II van Denemarken werd geboren op 16 april 1940 als dochter van koning Frederik IX en Ingrid van Zweden. Ze volgde haar vader na diens overlijden in 1972 op. In 1967 was ze in het huwelijk getreden met de Franse edelman Henri de Laborde de Monpezat. Ze kregen twee zoons, kroonprins Frederik (1968) en prins Joachim (1969), en acht kleinkinderen. Behalve Deens spreekt de koningin vloeiend Frans, Engels, Zweeds en Duits. Ze studeerde in Denemarken, Engeland en Frankrijk. In haar vrije tijd is ze actief als kunstschilder.