Boonstra meldde een jaar geleden trots een nettowinst van 9,6 miljard euro, waarvan zo’n 7 miljard afkomstig uit eenmalige baten. Op dat moment werd hij overigens nog niet achtervolgd door justitie wegens handel met voorkennis in Endemol-aandelen.

In oktober waarschuwde het elektronicaconcern de markt al dat het verlies over 2001 zou uitkomen op 600 miljoen euro. Hierin zitten niet de reorganisatiekosten en andere bijzondere lasten. Die meegeteld, komt het nettoverlies volgens de schattingen van analisten op circa 2,3 miljard euro. Dat is een record en ook het eerste nettoverlies over een heel jaar sinds 1996. Het grootste nettoverlies tot nu toe leed het concern in 1990: 1,9 miljard euro. Philips besloot vervolgens tot het schrappen van 45.000 banen wereldwijd.

De voorganger van Kleisterlee heeft zich als bestuursvoorzitter verdienstelijk gemaakt voor Philips. Vriend en vijand zijn het daarover eens. Maar Boonstra had ook, zeker in zijn recordjaar 2000, het economisch tij mee. Vooral de chipdivisie (Semiconductors) ontwikkelde zich onder zijn bewind als de grote winstmaker door de almaar groeiende vraag naar chips. De divisie droeg in de afgelopen twee jaar voor eenderde bij aan de concernwinst, terwijl ze maar 17 procent van de totale omzet voor haar rekening nam.

Maar net als andere chipmakers werd Semiconductors vorig jaar zwaar getroffen door de malaise in de telecom- en computersector. Ditzelfde geldt voor de divisie Componenten, die andere onderdelen dan chips maakt voor pc’s en mobiele telefoons.

Een ander zorgenkind is de divisie waaraan Philips zijn naamsbekendheid ontleent: Consumentenelektronica (televisies, video’s, dvd’s en settop-boxen). Dit onderdeel, al jaren kwakkelend, dook vorig jaar als gevolg van de economische teruggang diep in de rode cijfers. Vooral in de Verenigde Staten presteert de divisie slecht. Kleisterlee zei eind vorig jaar dit onderdeel in de VS nog maximaal drie jaar te geven voor een ommekeer. Komt die niet, dan stopt hij in Amerika.

De Philips-topman nam al het schrappen van wereldwijd circa 12.000 banen voor zijn rekening. Die reorganisatie wordt in de loop van dit jaar afgerond. Vorige maand liet hij weten nieuwe ontslagen niet uit te sluiten. Hij zei toen ook vanaf volgend jaar circa 700 miljoen euro jaarlijks extra te kunnen besparen. Eerder kondigde Philips aan 300 miljoen euro te kunnen besparen op de kosten voor ondersteunende taken.

Kleisterlee ziet het als zijn missie om van Philips een „snelgroeiend technologieconcern” te maken, met op termijn een gemiddelde omzetgroei van 10 procent en een winstgroei van 15 procent per jaar. Volgens analisten heeft het concern nog een lange weg te gaan voordat deze doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. Voorlopig hopen zij dat Kleisterlee morgen op de proppen komt met cijfers en prognoses die duiden op ten minste enig herstel van de noodlijdende divisies.