Ondanks de winst van de eurokritische partijen vorig jaar blijft de Luxemburgse oud-premier een onverbeterlijke federalist; iemand die vindt dat de Europese Unie de nationale staat moet overnemen. Europa heeft onze munt al, krijgt ook het leger, en zal straks vanzelf meer taken overnemen.

Na de verkiezingen van vorig jaar liet Brussel serieus weten te werken aan ”Europa waar nodig”, maar afgelopen weekeinde bereed Juncker in Die Welt weer een van zijn oude stokpaardjes.

Natuurlijk stelde Juncker dat een EU-defensie bittere noodzaak is: de geloofwaardige verdediging van Europese waarden tegenover Rusland.

De eerste vraag is wat Europese waarden zijn. Meestal bedoelt men daarmee vrijheid en democratie. Maar dat is wel erg mager, want ook Rusland is voor vrijheid en democratie (hoewel natuurijk met een andere uitleg).

De volgende vraag is of Europa militair door Rusland wordt bedreigd. De vrees voor een verovering van het hele continent door het Rode Leger is achterhaald. Dat neemt niet weg dat enkele kleine stukken worden bedreigd. Dat zijn dan de Baltische staten (vooral Estland en Letland).

Op dit moment is de verdediging daarvan gegarandeerd door de NAVO. Zodoende marcheerden enkele weken geleden nog Nederlandse troepen vlak langs de Russische grensposten in Estland.

Juncker heeft gezegd dat de NAVO-verdediging momenteel niet voldoende is. Maar wat heeft de EU de Baltische staten meer te bieden? Er is nu al een Europees Defensie Agentschap (EDA), maar dat heeft nog geen grote operaties ondernomen.

Binnen de NAVO heeft het Amerikaanse leger het voortouw. De meeste EU-landen bezuinigen alleen op de landsverdediging.

Junckers plan kan alleen slagen als dit verandert. Maar hebben de EU-landen daar de relatie met de VS voor over? De gedachte dat Junckers plan kan worden uitgevoerd zonder dat dit gevolgen heeft voor de NAVO, zou bijzonder naïef zijn. Let wel, Europa heeft op defensiegebied meer baat bij de Amerikanen dan andersom.

Het is de vraag welk nationaal leger het voortouw kan nemen in Europees verband. De Duitsers waren wel positief over Junckers voorstel. Zij zien Europa als het nieuwe vaderland waar je wél trots op kunt zijn. Jammer genoeg heeft Duitsland om diezelfde reden geen leger dat in de EU het voortouw kan nemen.

De sterkste defensie berust momenteel bij Groot-Brittannië en Frankrijk. De Britse premier Cameron is vastbesloten defensie nationaal te houden. En dan Frankrijk: het bezwaar tegen een Franse voortrekkersrol is dat Parijs Europa openlijk ziet als een verlengstuk van de eigen identiteit. Dat Europese leger zou dan een groot Frans bataljon worden.

Kortom, dit voorstel roept meer vragen op dan het beantwoordt. Defensie kan beter een nationale taak blijven, dat is al moeilijk genoeg.