Spuugzat is het treinpersoneel de agressie op en rond het spoor. Uit protest tegen het geweld liet menig machinist vanmorgen om 9.00 uur de claxon horen. Aanleiding is een aantal recente incidenten. Een 44-jarige conductrice werd in de nacht van donderdag op vrijdag mishandeld in de trein van Schiphol naar Hoofddorp. Ze liep diverse breuken in haar gezicht op en is vrijdag geopereerd. Zaterdag werd in Helmond een conducteur mishandeld toen een passagier een boete voor zwartrijden kreeg. Vanmorgen liep op Utrecht Centraal een conducteur een bloedneus op toen hij door een reiziger werd geslagen.

Op het station van Apeldoorn is deze maandagmorgen een 45-jarige hoofdconducteur uit Brummen op weg naar zijn trein. Agressie op het spoor is hem niet onbekend. „Twee weken geleden maakte ik een incident mee op station Amsterdam-Zuid. Ik hield een tasjesdief tegen en kreeg een klap in mijn gezicht. Je weet niet wat zo’n man nog meer gaat doen. De eigenaar heeft zijn tas met laptop teruggekregen. Dat gaf me een voldaan gevoel. De dief is verdwenen. Als ik op de politie had moeten wachten, had dat zo twintig minuten geduurd. Dan dupeer je andere reizigers. Je voelt je als conducteur met handen gebonden.”

In een rookzone op het Apeldoornse perron rookt conductrice Janke van Dijk (51) een sigaret. Ze vertrekt zo naar Enschede. Van Dijk, sinds drie jaar conductrice, vindt het „wel mooi” dat machinisten door getoeter hun misnoegen laten blijken over wangedrag op het spoor. „Er is te veel agressie. Niet alleen tegen treinpersoneel, maar bijvoorbeeld ook tegen ambulancemedewerkers.”

Zelf is ze tot dusver niet lijfelijk belaagd, wel krijgt ze verbaal wat te verduren. „Als je bijvoorbeeld reizigers betrapt op zwartrijden, kunnen die je gaan uitschelden. Mensen worden fel en vervelend.”

Nogal eens komt gescheld voort uit persoonlijke problemen van de agressor, merkt de conductrice. „Zo waarschuwde ik een vrouw, die met haar hele hebben en houden op het perron stond, om op te schieten als ze haar trein nog wilde halen. De vrouw reageerde: „Muts, sta me niet op te jutten!” Toen ze eenmaal in de trein was, begon ze te huilen. Ze bood haar excuses aan. De vrouw had een vervelende tijd achter de rug. Kennelijk was er sprake van een echtscheiding.”

De conductrice is overdag actief op het spoor. „Tijdens mijn opleiding reed ik ook wel in de avonduren. Dan kom je vaker bijvoorbeeld dronken mensen tegen. Hoe moet je daarmee omgaan? Ik vind dat heel lastig.”

In 2013 waren er in de trein en op stations 6461 meldingen van agressie, aldus de NS. Uit recent onderzoek van dagblad AD en VVMC, de vakbond voor rijdend personeel, bleek dat 41 procent van de spoormedewerkers weleens is bespuugd en 20 procent is geslagen. Van het treinpersoneel wil 50 procent de spoorwegpolitie terug.

De 20-jarige pabostudent Jeroen Elzerman, smartphonevegend en wachtend op zijn trein, heeft begrip voor de frustraties onder het treinpersoneel. „Ik zie filmpjes waarop bijvoorbeeld iemand die geen kaartje kocht, boos wordt op de conducteur. Waarvoor is dat nodig? Houd het gezellig.”