Verkiezingen kunnen de vete tussen Kumaratunga en premier Ranil Wickremesinghe alleen maar verder op de spits drijven en de aandacht afhouden van de vredesonderhandelingen met de Tamil-rebellen, zeggen zij.

Kumaratunga maakte haar besluit zaterdag bekend. Ze zei dat de verkiezingen worden gehouden op 2 april, drie jaar voor het aflopen van de regeringstermijn.

Sommige waarnemers vrezen dat de verkiezingen met geweld gepaard zullen gaan. Paikiasothy Saravanamuttu van het Centrum voor Alternatief Beleid acht dat zelfs zeer waarschijnlijk. Rond de verkiezingen van december 2001, waarin de partij van Kumaratunga het onderspit delfde, vielen meer dan zestig doden.

Een medewerker van Wickremesinghe zei dat het vredesproces minstens drie tot vier maanden stil zal komen te liggen en dat Sri Lanka voorlopig ook zal kunnen fluiten naar de 4,5 miljard dollar die internationale donors hebben toegezegd voor de wederopbouw van Sri Lanka. De hulp is afhankelijk gesteld van vooruitgang bij de vredesonderhandelingen.

Een medewerker van Kumaratunga zei dat nieuwe verkiezingen de enige manier zijn waarop de president meent het land vooruit te kunnen helpen. Er is een nieuw mandaat nodig, zei hij.

Kumaratunga heeft haar vergaande presidentiële bevoegdheden ook gebruikt om twee nieuwe ministers te benoemen in Wickremesinghes kabinet, dat vanaf nu demissionair is en geen belangrijke besluiten meer kan nemen. Desondanks wordt verwacht dat er de komende dagen nog meer ministers het veld zullen moeten ruimen. De huidige politieke crisis begon toen Kumaratunga op 4 november drie ministeries van Wickremesinghe naar zich toetrok, waaronder dat van Defensie.

Wickremesinghe stond op het punt naar Thailand af te reizen toen Kumaratunga haar besluit bekendmaakte. Hij zegde het bezoek onmiddellijk af.

Wickremesinghes partij UNF (Verenigd Nationaal Front), die 114 van de 225 parlementszetels bezet, kondigde dinsdag aan vrede en welvaart tot speerpunten van haar campagne te maken, hetzelfde programma als waarmee zij twee jaar geleden de verkiezingen won.

Kumaratunga’s nieuwe oppositieblok UPFA (Verenigde Volksalliantie voor Vrijheid) zal het volgens waarnemers niet gemakkelijk krijgen bij de verkiezingsstrijd. De twee partijen die de alliantie vormen denken heel verschillend over het vredesproces. De SLFP van Kumaratunga (Vrijheidspartij van Sri Lanka) is bereid in ruil voor vrede politieke macht aan de Tamils af te staan, maar het marxistische JVP (Volksbevrijdingsfront) niet. Ook ontbeert de alliantie een duidelijk economisch beleid. Verwacht wordt dat zij zich met een boeddhistisch-nationalistisch programma zal proberen te verzekeren van de steun van de Singalese meerderheid.

Wie er ook wint of verliest, met de verkiezingen zullen de problemen van het land niet verdwenen zijn, zei Jehan Perera van de Nationale Vredesraad.

De situatie is door de laatste ontwikkelingen alleen maar slechter geworden, zei bisschop Thomas Savundaranayagam van Jaffna, in het door Tamils gedomineerde noorden van het eiland. „De regering en de president hadden tot elkaar kunnen komen en het vredesproces weer kunnen opstarten, maar dat is niet gebeurd.”