Handboek GKV: dalende ledentallen, toenemende diversiteit
BEDUM. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) hebben vorig jaar 890 leden verloren.
Dat blijkt uit het statistisch overzicht in het Handboek 2015 (uitg. Print Media, Bedum) dat woensdag verschijnt. Daarmee zet de trend van terugloop in ledental zich voort. In het jaaroverzicht over 2014 wordt gesproken van „vergrijzing” en „ontgroening”. „Al jarenlang krimpen we in aantal. De leeftijdsopbouw binnen de kerken verandert. Daarover is al in 2010 een rapport verschenen, dat ook de trends die te signaleren zijn, doortrekt. Er is sprake van vergrijzing en ontgroening. Vergrijzing: veel kerkleden zijn vijftig plus. Ontgroening: het percentage jongeren zakt.”
Opvallend is het hoge aantal onttrekkingen: 2147, waarvan 884 doopleden. Daarnaast werden er 1604 kinderen gedoopt, en legden 681 doopleden belijdenis af.
In het jaaroverzicht worden de cijfers geplaatst in het licht van de ontzuiling in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. „Uit de verslagen van de classisvergaderingen komt naar voren dat de toekomst van de jeugd een veelbesproken onderwerp is. De verschillende generaties gaan anders om met het te bewaren pand. (…) In de laatste helft van de vorige eeuw hadden we onze eigen zuil: gereformeerde scholen, politieke partij, omroep-aspiraties, en noem maar op. Zeker in de gebieden met hoge concentraties van vrijgemaakten, kon je je leven leiden binnen die muren. Even los van de overtuiging waaruit die organisaties geboren zijn, in de praktijk kon zomaar de indruk ontstaan dat ze vooral bescherming boden aan wie binnen die muren woonde. Deze muren zijn in snel tempo afgebrokkeld.”
Van de 2147 leden die zich onttrokken, gaven 554 mensen aan zich bij geen enkele kerk te voegen, en van 484 mensen is het onbekend. Er blijkt een „aanzienlijk grensverkeer” met de PKN, en met de CGK.
In de GKV kwamen vorig jaar diverse zaken rond het ambt in discussie. Zo kwam op de classis Hilversum de vraag aan de orde of iemand die slechts eenmaal de kerkdiensten bezoekt wel gekandideerd kan worden voor een ambt. „Hoe spreek je ze aan op hun kerkbezoek? Daar werd verschillend over gedacht. De formulering in de huidige kerkorde speelt een rol: de kerkenraad roept de gemeente op om twee keer per zondag samen te komen. Maar is er dan ook een verplichting voor de gemeenteleden om er metterdaad te zijn?”
De deputaten die zich bogen over de vraag of ook vrouwen in de gemeente een passief stemrecht mogen hebben, kwamen eind vorig jaar met een rapport. In meerderheid adviseerden ze om dit inderdaad mogelijk te maken, vanuit de overtuiging dat de Bijbel gelezen mag worden „in de culturele context van vandaag”.
Het rapport leverde in de GKV zware discussies op, en vanuit het buitenland kwamen er waarschuwingen. Uiteindelijk nam de synode het voorstel van de meerderheid niet over. Wel nam ze het besluit om na te denken over een ambtsstructuur die past bij de huidige tijd.
Uit het jaaroverzicht komt een kerk naar voren die te maken heeft met sterke diversiteit. Daarbij, schrijven de opstellers, gaat het niet altijd „om een mooi samengesteld gemengd boeket van meningen.”
Zie ook:
Utrechtse gkv voor vrouw in ambt (Reformatorisch Dagblad, 24-02-2014)
Handboek GKV: daling ledental zet door (Reformatorisch Dagblad, 28-02-2014)
NGK-jaarboek: Geef diaconaat aandacht - informatieboekje 2013 (Reformatorisch Dagblad, 17-05-2013)
Ledental NGK neemt licht toe : Jaarboek publiceert enquête over Israël - informatieboekje 2012 (Reformatorisch Dagblad, 02-05-2012)
Ledental NGK fors gestegen : “Tweede dienst staat onder druk” - informatieboekje 2011 (Reformatorisch Dagblad, 17-05-2011)
“Op naar vereniging NGK en GKV in 2016” – informatieboekje 2010 (Reformatorisch Dagblad, 30-04-2010)
Prof. Dekker: Gestage veranderingen in GKV : Invloed secularisatie werkt door onder vrijgemaakten - interview (Reformatorisch Dagblad, 28-02-2013)
Handboek GKV: Verdeeldheid over karakter kerk (Reformatorisch Dagblad, 23-02-2013)