De organisatie liet begin deze maand nog weten niet te kunnen voldoen aan de veiligheidsregels, vandaar dat de publiekstrekker van het festival rond Hemelvaartsdag werd geschrapt. Eind vorige week was er na overleg tussen alle partijen plotseling witte rook: het vis bakken blijft op het programma staan.

Het Woudrichemse festival wordt dit jaar voor de 45e keer gehouden in het Brabantse vestingplaatsje aan de oevers van de Boven-Merwede en de Afgedamde Maas. „Het begon destijds als kleinschalig evenement, gericht op de plaatselijke bevolking” blikt Piet de Joode (62), de vader van Gerrit de Joode, terug. Hij was 37 jaar lang een van de grote gangmakers van het evenement en is nog altijd actief als adviseur. „In het begin werd er op de zaterdag na Hemelvaart een jaarmarkt gehouden. Op Hemelvaartsdag zelf werd niets georganiseerd, dat werd destijds als een zondag beschouwd. Een evenement op die dag lag te gevoelig in deze streek.”

Van lieverlee werd de donderdag steeds meer bij het festival getrokken en breidden de activiteiten fors uit. „Eerst was de jaarmarkt de grote trekker. Negentien jaar geleden ontstond het idee om tijdens het festival een kampioenschap vis bakken te houden. Toeristen wisten Woudrichem steeds meer te vinden. De vestingstad trok meer en meer mensen en de verhalen over de vroegere visserij sloegen aan. Tijdens de eerste editie waren er hooguit acht, negen deelnemers, maar toen voelden we al dat het een succes zou worden.”

De beide bedenkers van het onderdeel vis bakken –De Kock is ruim een jaar geleden overleden– hadden het bij het rechte eind: de afgelopen jaren groeide dit in rap tempo uit tot hét hoogtepunt van het festival. „Het thema is: de sfeer van het visserijverleden voor een dag terug in het heden. En dat slaat aan. In totaal trekken we nu tijdens het weekend zo’n 15.000 bezoekers. Het vis bakken neemt daarvan 8000 tot 9000 voor zijn rekening en bij mooi weer hebben we uitschieters van 10.000. Het is een spektakel met vier koren en oude ambachten. De bezoekers komen uit het hele land.”

Rode poon en zalm

Het aantal deelnemers wordt gelimiteerd op dertig. Zo heeft de jury voldoende tijd om de gebakken vis te keuren. „De deelnemers krijgen met het oog op de hygiëne de vis aangeleverd door de organisatie: rode poon en zalm. Die soorten horen bij Woudrichem. We delen onbeperkt hapjes vis uit, zodat er meer dan genoeg is om het publiek te laten proeven”, licht Gerrit de Joode toe.

De deelnemers komen uit Woudrichem, Woerkum in de volksmond, en de wijde omgeving en zijn amateurs; profs worden niet toegelaten. Het bakken gebeurt zoals dat vroeger ging. Gerrit: „Sommigen doen het met een pan op een gasstel, anderen gebruiken een ‘vuurduveltje’; een kacheltje uit de zalmschouwen van vroeger.”

Het evenement dreigde even aan z’n eigen succes ten onder te gaan. „Zo veel bezoekers in de Hoogstraat –een beperkte ruimte– met daarbij open vuurtjes. Het was voor de organisatie en de gemeente al jaren een punt van zorg. Met het nieuwe evenementenbeleid van de gemeente zag de organiserende stichting er geen been meer in en liet weten dat er geen nieuwe editie van het kampioenschap zou komen.”

Kanonneerboot

Maar daarmee waren de rapen gaar. De inwoners stonden op hun achterste benen en oppositiepartijen riepen het college ter verantwoording. Piet de Joode: „In 1877 hadden we het vissersoproer in Woerkum: de vissers kwamen in opstand tegen een besluit van het stadsbestuur. De militaire politie en een kanonneerboot werden zelfs ingezet om de vissers in het gareel te houden. Nu werd al gesproken over het visbakoproer.”

Zo ver als 138 jaar geleden kwam het nu niet. B en W waren weliswaar verrast door de mededeling van het festivalbestuur –het nieuwe evenementenbeleid was nog niet vastgesteld en de aanvraag voor een vergunning was nog niet binnen– maar de betrokken partijen sloten snel de rijen. Na een paar onderhandelingsrondes lieten de gemeente, de stichting en een aantal plaatselijke organisaties weten zich in te zetten voor een veilig evenement.

„De stichting dient binnenkort de aanvraag in voor een vergunning. De gemeente is behulpzaam en denkt mee om de procedure vlot te doorlopen”, aldus voorzitter Gerrit de Joode. De kans is groot dat het vis bakken over een groter gebied dan alleen de Hoogstraat wordt uitgesmeerd. „Iedereen is blij met deze oplossing. Want zeg nou zelf, wat is het festival zonder vis bakken?”