Kleitabletten leveren bewijs voor Joodse ballingschap in Babel
JERUZALEM. De Israëlieten in ballingschap zaten aan de rivieren van Babel en huilden, zo beschrijft Psalm 137. Een nieuwe tentoonstelling in het Bible Lands Museum in Jeruzalem geeft namen en gezichten aan de Judese ballingen van 2500 jaar geleden.
De expositie ”By the Rivers of Babylon”, die deze maand is geopend, laat een collectie zien van ongeveer honderd zeldzame kleitabletten uit de zesde eeuw voor Christus, toen de eerste wegvoering plaatsvond. Op de tabletten staan Joodse namen en informatie over het leven van de ballingen in Babylon. Veel belangrijke elementen uit het Jodendom zijn in het oude Babel ontstaan, waaronder de Hebreeuwse kalender en de Babylonische Talmoed.
Hoofdcurator Dr. Filip Vukosavovic zegt dat dit de eerste tentoonstelling is die het bewijs toont voor de Joodse ballingschap. „Wetenschappers hadden bewijzen van de verwoesting van Jeruzalem door de Babyloniërs in het jaar 587 voor Christus. Van de tijd daarna, toen de ballingen naar Babel vertrokken en van hun verblijf in de stad, was niets bekend. Nu we de informatie van de honderd kleitabletten bezitten, kunnen we het hele verhaal over hen vertellen.”
De expositie volgt een familie gedurende de inname en verwoesting van de stad Jeruzalem en de Joodse tempel tot hun verblijf in Babel, circa vijftien jaar later.
Stadspoort
De jongste gevonden tablet is afkomstig uit 477 voor Chr., zestig jaar na het begin van de ballingschap. Vukosavovic vertelt dat de teksten persoonlijke gegevens bevatten van de eerste en volgende generaties Joden die in Babylonië waren. „De teksten zijn geschreven in spijkerschrift en in het Akkadisch, de officiële taal van die tijd. Het behoorde tot de Semitische talen. Niet iedereen kon schrijven. De schrijvers van de tabletten zaten mogelijk in de stadspoort.” Waarschijnlijk zijn er nog meer tabletten geweest die betrekking hebben op de ballingschap, zegt Vukosavovic.
Volgens museumdirecteur Amanda Weiss richt de expositie zich op een van de belangrijkste periodes van het Joodse volk. „Het betrof een korte tijdsperiode, maar deze veranderde onherroepelijk de cultuur, cohesie en religieuze praktijk van het Jodendom en het Joodse volk.”
Bij de tentoonstelling ”Bij de rivieren van Babylon” zijn ook speerpunten en slingers te zien die de Babyloniërs gebruikten om Jeruzalem te veroveren.
Een pot die is vervormd duidt erop dat de branden die de Babyloniërs stichtten zeer hoge temperaturen veroorzaakten. Ook kunnen bezoekers oude correspondentie zien die duidt op pogingen de Babyloniërs tegen te houden en een Babylonische Talmoed die in 1948 in Duitsland werd gedrukt.
„In Babylon waren de Joden vrij”, zegt Vukosavovic. „Ze konden zakendoen. Het enige wat ze niet mochten was teruggaan naar het land Israël.”
Welvaart
Na zeventig jaar keerden de priesters en de Levieten terug, omdat de tempel moest worden herbouwd. Maar velen hadden het goed naar hun zin en bleven waar ze zaten. „Waarschijnlijk hield de welvaart hen daar. Ze waren rijk geworden, hadden huizen en alles wat ze nodig hadden.” Een Joodse gemeenschap bleef eeuwenlang bestaan. Pas in de jaren vijftig van de vorige eeuw trokken veel Joden weg uit Irak naar Israël.