Sara Katharina de Bronovo was de eerste ”besturend zuster” van de ’s-Gravenhaagsche Diaconessen-Inrichting, die later naar haar is genoemd. Via het Reveil had ze het diaconessenwezen leren kennen. Ze hielp de arts J. H. C. Basting met de oprichting van een Nederlandse afdeling van het Rode Kruis, en Basting moet over haar hebben uitgeroepen: „Waar hebt ge dat heerlijke mens opgediept!”

Het diaconessenziekenhuis zette zich in voor het opleiden van „weduwen en ongehuwde vrouwen tot het verplegen van zieken uit verschillende standen.” Tot de oprichtsters behoorde E. M. M. Groen van Prinsterer-van der Hoop. Betsy Groen van Prinsterer (1809-1879) zette zich met anderen uit de Reveilbeweging in voor liefdadigheidswerk. Samen met haar man stelde ze de huizen aan de Kazernestraat ter beschikking waarin het ziekenhuis begon.

Met een eenvoudige plechtigheid werd het hospitaal op 4 februari 1865 geopend, waarna het personeel zich wijdde aan zijn taak: „Kranken verplegen naar ziel en lichaam, naar de mate der kennis die haar daartoe is geschonken, is de hoofdzaak waartoe de Diaconesse in deze inrichting zich verbindt.”

Zuster De Bronovo zette zich daarvoor in. Na haar overlijden in 1887 schreef een van de verpleegsters in haar dagboek: „Moeder zag alles, dacht aan alles en allen. Welk een voorrecht zulk een persoonlijkheid te hebben leren kennen en liefhebben.”

Het Bronovo is nu een algemeen ziekenhuis met 1600 medewerkers. Het hoofdgebouw staat aan de Bronovolaan en verder zijn er twee buitenpoli’s. In 1972 was er een fusie met het Nebo Ziekenhuis en vorig jaar augustus met het Medisch Centrum Haaglanden (MCH).

Koningshuis

Het ziekenhuis kreeg veel leden van de koninklijke familie over de vloer. Bijvoorbeeld nadat zuster De Bronovo tijdens de Frans-Duitse oorlog in 1870 naar het oorlogsgebied was vertrokken en met een bloedvergiftiging terugkeerde. Ze werd ernstig ziek en een van de diaconessen noteerde: „De inrichting leefde in letterlijk gebed en onvermoeide zorgen. Men zag in die zorgvolle dagen in onze onaanzienlijke nauwe Kazernestraat menigmaal het rijtuig van koningin Sophie, welke persoonlijk kwam informeren. (…) Doch de Heere hoorde het gebed en gaf haar als het ware terug.”

Na een grootscheepse verbouwing van het Bronovo Ziekenhuis kwamen in januari 1900 koningin-moeder Emma en koningin Wilhelmina op bezoek. De nieuwe ruimten kregen de namen Oranjezaal en Emmazaal. Dat luidde de traditie in om namen van leden van het Koninklijk Huis aan zalen in het Bronovo te verbinden. In het huidige gebouw zijn alle verpleegafdelingen vernoemd naar een telg uit het Oranjehuis.

In 1932 opende prinses Juliana het nieuwe ziekenhuisgebouw. Zij werd later in het Bronovo verpleegd, net als prins Claus. Ook anderen uit de koninklijke familie kwamen er voor medische hulp. Zo werd koningin Beatrix er in 1987 opgenomen nadat ze in Frankrijk door hersenvliesontsteking was getroffen. Het zag er aanvankelijk ernstig uit, maar na een paar dagen ziekenhuisopname knapte de vorstin op. Uiteindelijk was ze een maand uit de roulatie.

Geboorten

De drie dochters van –toen nog– kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima zijn in het Bronovo Ziekenhuis geboren. Dat geldt ook voor de drie kinderen van prins Constantijn en prinses Laurentien, de twee dochters van prins Carlos en prinses Annemarie, de tweede dochter van Tjalling ten Cate en prinses Margarita en de zoon –de jongste van hun drie kinderen– van prins Floris en prinses Aimée. Prinses Máxima opende er in 2012 het Moeder-kindcentrum.

Het ziekenhuis viert het 150-jarig bestaan met een tentoonstelling, een symposium en een speciale Bronovo Courant.