Het onderzoek van het dagelijks bestuur van de EU richtte zich op de gang van zaken in Charleroi, 40 kilometer ten zuiden van Brussel. Het daar gevestigde vliegveld is eigendom van het gewest Wallonië.

Het kent Ryanair, sinds dat bedrijf in 2001 vluchten begon aan te bieden vanaf deze locatie, flinke financiële voordelen toe in de vorm van lagere heffingen dan gebruikelijk. Zo draagt deze klant voor de grondafhandeling één euro per passagier af, terwijl andere partijen daar acht tot dertien euro voor verschuldigd zijn. Voorts worden vlieglessen en hotelovernachtingen van het personeel van Ryanair voor een deel vergoed. Dankzij de afspraken, die zorgen voor aantrekkelijk geprijsde tickets en daardoor voor een sterke uitbreiding van het aantal reizigers, draait de betrokken luchthaven weer met winst.

De Commissie zegt in haar oordeel dat het wel mogelijk moet zijn voor vliegvelden om tijdelijk subsidie te verstrekken, bijvoorbeeld om de opstartverliezen te beperken. Daarbij mag het echter hooguit gaan om een periode van vijf jaar. In dit geval betreft het een contract van vijftien jaar.

De dinsdag door de Commissie bekendgemaakte beslissing kan verstrekkende consequenties hebben voor alle budgetconcerns in de sector. Zij haalt een streep door veel van de kortingen die regionale luchthavens toepassen. Volgens de EU-autoriteiten, die tot taak hebben erop toe te zien dat er via staatssteun geen ongelijke concurrentieverhoudingen ontstaan, zullen de retourtickets van Ryanair mogelijk zes tot acht euro duurder worden.

Topman O’Leary van het Ierse bedrijf heeft in een reactie laten weten dat hij tegen het besluit beroep zal aantekenen. Hij vindt dat er sprake is van „een aanval op alle goedkope maatschappijen” en denkt dat een verhoging van de tarieven van twaalf tot zestien euro noodzakelijk is. Ryanair zal verder de hoeveelheid vluchten van en naar Charleroi inkrimpen.

„De Commissie zou geen invloed moeten willen uitoefenen op de werking van de vrije markt”, aldus O’Leary. Hij benadrukt dat haar optreden alleen gunstig uitvalt voor de Brusselse luchthaven Zaventem. Die diende vorig jaar de aanklacht in die leidde tot het onderzoek.

De Vereniging van Europese Luchtvaartmaatschappijen (AEA), die veel van de nationale Europese maatschappijen vertegenwoordigt, laat zich positief uit over de opstelling van de EU-bestuurders. Zij stelt vast dat de deal tussen Ryanair en Charleroi een eerlijke concurrentie belet. „Het feit dat geld van de belastingbetaler wordt gebruikt om de ene groep van particuliere bedrijven te bevoordelen boven een andere groep, is simpelweg onacceptabel”, zo reageert de AEA.

De Nederlandse onderneming Transavia, die prijsvechter Basiq Air als dochter heeft, verwacht niet dat haar tarieven zullen stijgen. Zij krijgt naar eigen zeggen nergens overheidssteun.

Ryanair vliegt in Nederland vanaf Groningen en Eindhoven. Groningen Airport Eelde is niet gelukkig met de uitspraak. „We moeten uiteraard het hoger beroep afwachten, maar dat kan voor alle partijen alleen maar nadelig uitpakken”, constateert directeur J. Meulendijk.

Zijn collega B. de Boer van Eindhoven Airport vindt dat de Europese Commissie met twee maten meet. „Wij betalen in Nederland zelf bijvoorbeeld beveiligingsapparatuur. In Duitsland, België en Engeland doet de overheid dat.” De goedkope aanbiedingen die Ryanair hanteert voor zijn vluchten vanaf Eindhoven hebben volgens hem niets te maken met verkapte staatssteun. „Die zijn gewoon het gevolg van kwantumkorting”, verklaart hij.