Classes willen extra hervormde synode
Enkele hervormde classes, waaronder de classis Zierikzee, zullen de synode van de Nederlandse Hervormde Kerk vragen in een extra zitting bijeen te komen. Reden: de grote verdeeldheid en nood vanwege aanstaande scheuren en breuken in hervormde gemeenten. Als tien classes hierom vragen, is de synode volgens de hervormde kerkorde verplicht een extra vergadering uit te schrijven.
Het totaalaantal classes dat om een extra synodezitting vraagt, bedraagt nu nog geen tien. „Maar de verwachting is dat de komende weken enkele classicale vergaderingen zo’n besluit zullen nemen, waarmee het vereiste aantal toch wordt gehaald”, licht ds. P. Vernooij uit Tholen desgevraagd toe. Samen met zijn collega ds. J. Joppe uit Sirjansland wendde hij zich enige tijd geleden tot de classis Zierikzee, met het concrete verzoek: Ruim plaats in voor reacties op het verenigingsbesluit, peilt u alstublieft de nood, inventariseer de pijnpunten en roep de hervormde synode op een extra vergadering te beleggen. De classis Zierikzee bewilligde en inmiddels hebben al meer classes een dergelijk besluit genomen.
In een schrijven aan alle hervormde classes constateren beide predikanten dat er met de komst van de Protestantse Kerk in Nederland „zoals het er nu naar uitziet, duizenden hervormde leden zullen achterblijven.” Ze veronderstellen dat er „wellicht ook in uw classis gemeenten of delen van gemeenten zijn die om des gewetens wil niet mee kunnen de PKN in. De aangeboden verklaring en de kerkordelijke verankering daarvan op de dag van de eindstemming (12 december, red.) is voor deze vaak trouw meelevende mensen onvoldoende.” Wanneer de vereniging was afgestemd, had er een noodplan klaargelegen voor die gemeenten die al (bijna) Samen op Weg waren, stellen de predikanten. „Nu het verenigingsbesluit is genomen, is het opmerkelijk dat zo’n noodplan voor hen die, ondanks alle handreikingen van de synode, om des gewetens wil niet mee kunnen, ontbreekt.”
Ds. Vernooij en ds. Joppe benadrukken dat „bij alle plaatselijke en bovenplaatselijke pogingen om een oplossing te zoeken en de eenheid te bewaren, we vooral de kerkelijke weg moeten blijven bewandelen. De classes vormen het grondvlak van de kerk en zijn geroepen om zorg te dragen voor de gemeenten binnen hun ressort. Ook nu het verenigingsbesluit gevallen is, mag een classis de bezwaarde (delen van) gemeenten niet in de kou laten staan, maar moet er juist voor 1 mei 2004 alles aan gedaan worden om een oplossing voor hen te zoeken. Als hervormden willen wij elkaar immers niet kwijt!”
Gezien de grote verdeeldheid en grote nood vanwege aanstaande scheuren en breuken in talloze hervormde gemeenten vragen de beide predikanten aan de classes om de synode te verzoeken op korte termijn een extra synodevergadering te houden. „Wanneer tien classes daartoe een verzoek indienen, moet het moderamen dit kerkordelijk gezien honoreren. In deze vergadering -met zo mogelijk de synodeleden van 12 december 2003- moet er een (kerkordelijke) oplossing komen voor de bezwaarden, zodat de commissie van bijzondere zorg niet ingeschakeld hoeft te worden en allerlei juridische procedures overbodig zijn. Deze oplossing ligt volgens ons in het hoe dan ook creëren van een mogelijkheid om zich plaatselijk en bovenplaatselijk exclusief gebonden te mogen weten aan de gereformeerde belijdenisgeschriften.”
De predikanten schrijven hierbij te denken aan het aanbieden van een vorm van federatie of associatie. „Wellicht kan de door de triosynode op 20 november 2003 goedgekeurde associatieovereenkomst met de vrij behoudende Evangelisch-Altreformierte Kirche (EAK) daarbij als uitgangspunt dienen. Dit alles als aanvulling op het fusiebesluit. Waar een wil is, is een weg en is een oplossing mogelijk!”
Op de synodevergadering moet volgens hen tevens gedacht worden aan de Gereformeerde Kerken en de Evangelisch-Lutherse Kerk, „waar ook gemeenten dreigen af te haken vanwege onoverkomelijke bezwaren tegen de kerkorde.”
„Het is al een goede zaak als tijdens een extra zitting de nood van de kerk op de synode komt”, antwoordt ds. Vernooij op de vraag wat hij concreet van een extra synodevergadering verwacht. Ook hoopt hij dat van de oproep een positief signaal zal uitgaan. „Collega Joppe zit qua kerkelijk standpunt op de lijn van het Comité en ik meen mijn plaats in de PKN te moeten innemen. Maar met onze brief hebben we samen willen aangeven dat we elkaar als hervormden niet kwijt willen. We hopen dat de synode deze noodkreet serieus zal nemen.”