Premier Balkenende kondigde vrijdag na afloop van de ministerraadsvergadering aan dat het advies uiterlijk in juni 2004 klaar moet zijn. Vervolgens kan het kabinet nog in de zomer knopen doorhakken.

Snijden in de hoogte (70 procent van het laatstverdiende loon) en de duur (maximaal 5 jaar) van de Werkloosheidswet ligt gevoelig. „Dat regel je niet op een achternamiddag”, aldus minister De Geus van Sociale Zaken. „Maar als de SER met voorstellen komt, moet je er serieus naar kijken.” De bewindsman benadrukte dat het kabinet „geen conclusies op voorhand” wil trekken en dat allerlei andere varianten nog net zo opportuun zijn.

De SER bekijkt bijvoorbeeld ook een systeem waarin werkgevers die veel mensen ontslaan, meer premie betalen. Daarnaast is een ”spaar-WW” in beeld, waarbij werknemers zelf sparen om het risico op werkloosheid af te dekken. Ook zou de WW kunnen worden opgenomen in een levensloopregeling, waarin kan worden gespaard voor allerlei vormen van verlof.

Het kabinet denkt dat de huidige WW in de toekomst niet te handhaven is. Om de pensioenen betaalbaar te houden moeten veel meer mensen aan de slag en ook langer doorwerken. „De arbeidsparticipatie moet omhoog”, aldus Balkenende. Het kabinet vindt dat de WW niet als afvoerputje mag worden gebruikt voor oudere werknemers. Daarom moet de regeling minder aantrekkelijk worden gemaakt.

De SER levert volgens Balkenende een „langetermijnvisie.” Hij liet in het midden of de WW al deze kabinetsperiode (vóór 2007) op de schop gaat. Minister Zalm van Financiën opende vorig jaar de discussie over de houdbaarheid van de huidige WW. Leden van de SER gingen nog niet inhoudelijk op het verzoek in. De werkgeversorganisaties MKB en VNO-NCW wijzen erop dat het een open adviesaanvraag is aan de SER, die zij met open vizier in behandeling zullen nemen. Vakcentrale FNV vindt het goed dat de SER om een „zwaarwegend advies” wordt gevraagd.

Overigens wil het kabinet al met ingang van volgend jaar de WW-premie verhogen voor werkgevers die veel personeelsleden hebben met kortdurende arbeidscontracten. Op die manier hoopt het iets te kunnen doen aan de steeds terugkerende werkloosheid in onder meer de agrarische sector, de bouw en bij culturele instellingen.

Werknemers daar krijgen vaak voor een aantal maanden werk aangeboden, maar zijn een deel van het jaar werkloos. Hiermee zijn jaarlijks ongeveer 14.000 WW-uitkeringen gemoeid, 5,6 procent van het totaal, met een gemiddelde duur van vijftien weken.