„Terugval in heidendom bedreigt Papoea’s”
SOMMELSDIJK. De meeste Papoea’s herkennen Luthers strijd tegen demonische machten. „Hoewel zij geen inktpot naar de duivel gooien, horen zij wel de geesten van hun voorouders op de deuren kloppen”, zegt ing. C. M. Uijl, secretaris van stichting Help Onderwijs Papoea (HOP). „Onkunde over de christelijke leer biedt een invalspoort voor het oude heidendom.”
Uijl trok dezer dagen aan de bel vanwege toenemende invloeden van voorouderverering en occultisme onder Papoea’s. „De sprong van het stenen tijdperk naar de moderne tijd is voor veel Papoea’s te groot geweest. We zien bij de eerste generatie van zendelingen een overdracht van de christelijke leer. Probleem is nu dat de tweede generatie Papoea’s die kennis niet voldoende kan doorgeven. Een van de oorzaken is dat veel mensen niet goed leren lezen. Op de scholen is een ernstig tekort aan goed lesmateriaal dat rekening houdt met de leefwereld en de geringe kennis van het Indonesisch onder Papoea’s.”
De nationale Indonesische overheid verspreidt op dit moment gratis schoolboeken in Papoea. Die boeken besteden echter bijna geen aandacht aan de basisleerstof van rekenen en lezen, volgens Uijl. „In Papoea gaat maar een heel klein percentage van de kinderen eerst naar de kleuterschool, waar ze leren lezen. Voor de meeste kinderen, maar ook voor de leerkrachten, zijn de nationale boeken veel te moeilijk om bij het onderwijs te gebruiken.”
Ook met de kwaliteit van het onderwijs is het treurig gesteld. Uijl: „De Indonesische overheid pompt weliswaar veel geld in het onderwijs, maar er is amper toezicht op wat daarmee gebeurt. De beheerders van de scholen zijn meer geïnteresseerd in de projectgelden van de overheid dan in verbetering van het onderwijs. Ze maken zich vaak alleen druk over herverkiezing in bepaalde functies.”
Corruptie
Daarbij komt volgens Uijl de nog steeds wijdverbreide corruptie. „Onderwijzers komen vaak niet opdagen, maar strijken toch hun salaris op. Velen komen alleen om de eindtoets af te nemen. Die vullen ze dan zelf in, zodat een leerling door kan naar de volgende klas. De burgemeesters en hoofden van onderwijsdiensten doen daar niets tegen. Ze zijn bang voor bedreigingen of voor vervloekingen.”
Leerkrachten willen vaak niet te werk gesteld worden in gebieden van andere culturen of van de oude stamvijanden. „Men is bang voor bloedwraak. Dorpsbewoners zeggen tegen nieuwe leerkrachten dat ze niet te veel rond mogen lopen, omdat de geesten van overledenen rondwaren. Veel bewoners van de berggebieden zullen eerder de namen van de voorouders over de zieke uitroepen dan een ziekenhuis bezoeken of bidden. Er zijn schattingen dat maar 5 tot 10 procent van de Papoea’s los is van de angst voor de vooroudergeesten.”
Verslaving
Een groot probleem is de trek van de dorpen naar de stad Wamena, die in korte tijd van amper 1000 naar 50.000 inwoners groeide. „Mensen gaan naar de stad in de hoop werk te vinden. De sociale problemen zijn groot. Via de media komen jongeren in aanraking met alles wat er in het Westen te koop is, met verslaving aan alcohol en seks tot gevolg.”
Een grote zorg is dat de kerken nauwelijks antwoord hebben op de invloed van heidense gewoonten. Veel gemeenten die na de komst van ds. G. Kuijt in de jaren zestig zijn gesticht, verloren meer dan de helft van het aantal leden doordat de dorpen leeg liepen. „Ds. Kuijt, zendingspredikant van de Gereformeerde Gemeenten, was een echte evangelist. Hij is van grote betekenis geweest. Hij was echter vooral een pionier die naar nieuwe plekken ging zodra hij ergens het Evangelie had verkondigd.”
De uitdaging is nu om te investeren in de volgende generaties. „Er is behoefte aan een duidelijk herkenbare christelijke cultuur. Dat gaat niet zonder slag en stoot, mede omdat zendelingen vaak voor korte tijd aanwezig zijn. Goed onderwijs is een voorwaarde voor Papoea’s om hen meer te laten wortelen in de Bijbel.”
Stichting Help Onderwijs Papoea
Stichting HOP –opgericht in 2011– stelt zich ten doel het onderwijs voor alle Papoeakinderen te verbeteren, zodat zij kunnen doorstromen naar vervolgonderwijs. HOP ondersteunt Martijn van Driel uit Sommelsdijk, die betrokken is bij het onderwijs op scholen in de berggebieden van Papoea. De stichting richt zich vooral op het ontwikkelen van begrijpelijke lesboeken voor dorpskinderen, aangepast aan hun cultuur. „Onze stelregel is: als er geen kennis en ontwikkeling is, kunnen Papoea’s ook de Bijbel niet lezen en staan ze open voor verkeerde invloeden.”
