Bij de ingang van het ereveld staat in marmeren letters ”Their name liveth for evermore” (Moge hun naam eeuwig voortleven). Op de begraafplaats staan witte grafmonumenten met daarop de namen en daaronder soms veelzeggende bijschriften: ”De Heere is mijn Herder”, ”Voor altijd herinnerd door ma en pa”, en ”Ik heb de goede strijd gestreden”.

De grond van de begraafplaats werd na de Tweede Wereldoorlog door de Holtense gemeenteraad ter beschikking gesteld. Dat is voor een belangrijk deel te danken aan de inzet van de toenmalige burgemeester, mr. Willem Enklaar.

Bewaren

De Canadese legerleiding bezocht meerdere plaatsen op de Holterberg. Sommige instanties protesteerden tegen de plannen, omdat ze het bezwaarlijk vonden dat er natuur moest worden opgeofferd.

De definitieve plek werd het terrein aan de Eekhoornweg. Deze grond was eigendom van meester Sterringa, hoofd der school in het buurtschap Dijkerhoek. Hij was bereid de grond te verkopen. Er vonden 1394 gesneuvelde militairen hun laatste rustplaats: 1355 Canadezen, 36 Britten, 2 Australiërs en 1 Belg.

Highlanders

Per jaar bezoeken zo’n 65.000 mensen de begraafplaats. Door de jaren heen hebben veel hoogwaardig­heidsbekleders herdenkingsplechtigheden op de Holterberg bijgewoond. Niet alleen inwoners van Rijssen en Holten komen er, ook vanuit andere plaatsen bezoeken groepen het kerkhof.

Ieder jaar in april worden de twintig gevallenen herdacht van het Regiment 48th Highlanders of Canada, dat Apeldoorn bevrijdde. Op 4 mei is er tijdens de Nationale Dodenherdenking een bijeenkomst en in november, op Remembrance Day, is er ook een plechtigheid.

Op kerstavond plaatsen Holtense basisschoolkinderen op alle soldatengraven een kaars, die de hele nacht blijft branden.

Passende klanken

De plechtigheid begint altijd om 16.30 uur, waarbij een midwinter­hoornblazer en een doedelzak­speler zorgen voor passende klanken. De voorzitter van de Stichting Viering Nationale Feestdagen (SVNF) Holten houdt een korte toespraak, waarna de kinderen de kaarsen plaatsen. Door de invallende duisternis wordt de aanblik dan steeds indrukwekkender.

Volgens secretaresse Joke Voordes van de SVNF is altijd bewust gekozen om scholieren in te schakelen bij de herdenkingsplechtigheden. „De komende generatie moet weten wat er is gebeurd en dat vrede niet vanzelfsprekend is. Ook bij de herdenkingen op 4 mei leggen kinderen de eerste krans.

„Of er nu leden van het Koninklijk Huis aanwezig zijn of niet, de eerste krans wordt altijd door kinderen gelegd. Dat wordt vanuit het Koninklijk Huis ook bijzonder gestimuleerd”, zegt Voordes.

Enkele jaren geleden is naast het ereveld een splinternieuw informatiecentrum gebouwd waarin het verhaal achter de begraafplaats en de gesneuvelden zichtbaar wordt gemaakt door films en andere materialen. Het centrum is vrij toegankelijk.

Extra invulling

Omdat het volgend jaar zeventig jaar geleden is dat Nederland werd bevrijd, wordt er in 2015 extra invulling gegeven aan de herdenkingen.

Voordes: „We verwachten zeker 4000 gasten uit Canada waarmee we hier al jaren warme contacten onderhouden.

Er komen een Canadees kinderkoor en studenten. We hebben contact met de Canadese ambassadeur en met Veteran Affairs in Canada en verwachten ook veteranen. Ze zijn op leeftijd, maar we hebben al enkele inschrijvingen.”