Zie je wel! Ik heb gelijk! Vrij vertaald is dat de strekking van een brief die minister Opstelten (Justitie) dinsdag naar de Kamer stuurde. Daarin stelt de bewindsman dat recent onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) bevestigt wat hij altijd al beweerde: het gros van de in Nederland geteelde hennep gaat naar het buitenland. Het WODC, dat veel slagen om de arm houdt, schat dat 78 tot 95 procent van de in ons land geteelde cannabis bestemd is voor export. Dan gaat het om 231 tot 573 ton. Bij die cijfers is wel het softdrugsgebruik van buitenlanders in Nederland (bijvoorbeeld in grenssteden) inbegrepen. Van diverse kanten zijn gisteren de cijfers bekritiseerd, onder meer van de zijde van D66.

Opstelten ziet de cijfers als steun in de rug. De minister wil niets weten van regulering van de aanvoer van hennep aan coffeeshops. Ook al omdat internationale verdragen dat in zijn optiek onmogelijk maken. In het huidige gedoogbeleid mogen coffeeshops –aan de voordeur– enkele grammen wiet per klant verkopen. De inkoop van het spul –aan de achterdeur– is echter niet geregeld en illegaal. Een duistere wereld. Nogal eens leveren drugsbendes de hennep. Die betrekken hun hennep bijvoorbeeld van thuistelers die op zolder een illegale plantage bestieren. Niet zelden breekt daar brand uit door gerommel met elektriciteit.

Grote geld

Tientallen burgemeesters drongen er begin dit jaar met het manifest ”Joint Regulation” op aan de aanvoer van cannabis aan coffeeshops te reguleren. Gecertificeerde bedrijven zouden, onder overheidstoezicht, softdrugs moeten telen en die aan coffeeshops leveren. Groot voordeel is, stellen de burgemeesters, dat er controle is op de samenstelling van joints die in een gecertificeerd bedrijf zijn geproduceerd. Bij door het criminele circuit geleverde drugs is het maar afwachten wat voor troep je inhaleert. Het huidige gedoogbeleid is funest voor „de leefbaarheid en de veiligheid in onze steden”, vinden de burgemeesters. Regulering bevordert de veiligheid in wijken en „draagt bij aan een effectievere aanpak van georganiseerde drugscriminaliteit.”

Maar Opstelten wil van geen wijken weten. De recente WODC-cijfers tonen immers aan, redeneert de VVD-bewindsman, dat de meeste geteelde wiet niet naar coffeeshops gaat, maar de grens over. Dus lost regulering van de aanvoer aan coffeeshops de drugscriminaliteit allerminst op. Credo van ”IJzeren Ivo”: de beuk erin. Oprollen die wietplantages.

Criminoloog prof. dr. Cyrille Fijnaut steunt Opstelten in zijn pleidooi om de hennepteelt hard aan te pakken. „De autoriteiten hebben de wietteelt de voorbije jaren uit de hand laten open. Er werden plannen gepresenteerd om die aan te pakken, maar de uitvoering bleef beperkt. Zorg voor een duurzame aanpak. Spoor ook mensen op die aan de touwtjes trekken en het grote geld verdienen.” In het recent verschenen boek ”De derde weg” pleit Fijnaut, samen met zijn Belgische collega prof. Brice De Ruyver, voor zogeheten ‘nette’, gereguleerde cannabisclubs. Die hebben een gesloten productie- en distributiesysteem en zijn alleen toegankelijk voor leden. Coffeeshops zouden moeten worden opgedoekt.

Trouw

De brief van Opstelten is voor burgemeester P. Depla van Heerlen (90.000 inwoners), initiatiefnemer van het manifest ”Joint Regulation”, geen reden om af te zien van zijn pleidooi voor regulering van ‘de achterdeur’. „Ik zie ook wel dat nogal wat hennep naar het buitenland gaat. Ik sta achter Opsteltens aanpak van hennepplantages. Heerlen volgt daarin trouw de minister. We hebben vorig jaar 130 plantages opgerold, dit jaar 100. Maar alleen repressie is niet voldoende. Je zult de aanvoer naar coffeeshops moeten reguleren. Geef coffeeshophouders hom of kuit. Klanten weten nu niet welk gif er is gebruikt bij de hennepteelt. Het huidige beleid is ongeloofwaardig, een rechtsstaat onwaardig. De overheid vangt belastinggeld van coffeeshops en weet intussen dat die worden bevoorraad door criminelen.”