De drie tegenstemmers bij de PvdA zijn oud-minister Guusje ter Horst, Adri Duivesteijn en Marijke Linthorst. De wet werd weggestemd met 38 stemmen tegen en 33 voor. Als de drie dwarsliggers in de PvdA net als de rest van hun fractie vóór hadden gestemd, had de wet het nipt gehaald.

Ter Horst zei na afloop dat ze tegenstemde omdat de wet van Schippers de zorgverzekeraars te veel macht geeft. Ze was laconiek over de politieke gevolgen van haar tegenstem. Een Senator moet op basis van het eigen geweten een inhoudelijk oordeel vellen, zonder daarbij te veel na te denken over de politieke gevoeligheden of financiële consequenties, aldus Ter Horst.

Een teleurgestelde Schippers ging na de stemmingen meteen naar premier Mark Rutte in het Torentje. Ze wees erop dat er afspraken waren gemaakt met de zorgsector, de coalitiepartijen en de drie bevriende oppositiepartijen en ze had gedacht dat iedereen zich daaraan zou houden.

Ook andere kopstukken als vicepremier Lodewijk Asscher, PvdA-leider Diederik Samsom, VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra en de voorzitter van de Senaatsfractie in de VVD, Loek Hermans, meldden zich in het Torentje. Hermans gaf eerlijk toe dat de coalitie „een probleem” heeft . Samsom wees er na het overleg op dat de Senaat altijd een eigen afweging maakt.

Bij de bevriende oppositie werd teleurgesteld gereageerd op het stranden van Schippers’ voorstel. D66-leider Alexander Pechtold noemde het onverteerbaar dat mensen met een persoonlijk zorgbudget (pgb) nu niet weten waar ze aan toe zijn. D66 was met ChristenUnie en de SGP een van de oppositiepartijen die al in april met Schippers en de regeringspartijen VVD en PvdA een akkoord sloten over de zorgplannen van Schippers.

Het sneuvelen van het wetsvoorstel heeft overigens niet direct gevolgen voor de begroting van volgend jaar, maar wel voor die van 2016. Het plan zou op termijn een besparing van 1 miljard euro moeten opleveren.

Reacties

Consumentenbond: „Dit is fantastisch nieuws. We hebben ons met zo’n zeventig andere organisaties hard gemaakt om de vrije artsenkeuze te laten bestaan en het is goed te zien dat daar nu naar geluisterd is. De randvoorwaarden voor het doorvoeren van deze wet waren niet op orde. Het zou de kwaliteit echt niet ten goede komen en daarom is het goed nieuws dat het wetsvoorstel niet door de Eerste Kamer komt.”

Zorgverzekeraars Nederland: „Wij zijn teleurgesteld dat het wetsvoorstel voor een nieuwe zorgpolis voorlopig niet doorgaat. We moeten ons nu gaan beraden op de toekomst en kijken wat dit wil zeggen voor afspraken die al gemaakt zijn. Het idee achter de nieuwe zorgpolis was om de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden. Het is jammer dat de Eerste Kamer hier tegen heeft gestemd.”

Bestuurslid Paulus Lips van Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV): „De LHV heeft zich altijd sterk verzet tegen deze wetswijziging. Er was veel onduidelijkheid voor patiënten over waar ze wel of niet zorg kunnen krijgen. Wij zijn verheugd dat de vrije artsenkeuze behouden blijft. Het is goed dat de kwaliteit en niet de prijs doorslaggevend zijn. Een groot goed voor patiënt en arts.”

Corrie van Brenk van Abvakabo FNV: „Er is zo veel, breed en massaal actie gevoerd tegen dit wetsvoorstel. Het is prachtig om te zien dat het protest loont tegen deze ‘polis voor armelui’, want daar kwam de inperking van de vrije artsenkeuze op neer. De zorg is geen markt waar je moet sturen op geld in plaats van kwaliteit, maar daar begon het wel steeds meer op te lijken. Wij zijn hartstikke blij dat het voorstel van de baan is.”

Wilna Wind, voorzitter van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie: „Er is geen enkele reden om gerustgesteld achterover te leunen. Onze zorgen blijven. De NPCF maakt zich grote zorgen om het gebrek aan keuze-informatie. Daar hebben we nu mee te maken en dat zou ook zo blijven als de wet wel was aangenomen. Bij het kiezen van een dokter moeten mensen zich kunnen baseren op informatie over kwaliteit en behandelresultaten. Daarnaast is het van belang dat mensen de juiste zorgpolis kiezen. Ook daarvoor moeten mensen beschikken over de juiste informatie. Je kiest als patiënt in feite uit tien zwarte dozen waarvan je niet weet wat er in zit. Dat moet veranderen en daar moeten we het over hebben.”