Rapport: Verhoortechnieken CIA wreed en nutteloos
WASHINGTON (ANP). De manier waarop de Amerikaanse inlichtingendienst CIA mensen verhoorde na 11 september 2001 was even nutteloos als wreed. Dat is de belangrijkste conclusie van een rapport over de verhoortechnieken van de CIA, dat dinsdag openbaar werd.
Een speciale commissie van de Senaat was vijf jaar bezig met het 6000 pagina’s tellende ‘folterrapport’, zoals het wel wordt genoemd. Daarvan mag slechts een 480 pagina’s tellende samenvatting worden gepubliceerd, maar ook die geeft gruwelijke details over de verhoren van terreurverdachten in geheime Amerikaanse gevangenissen over de hele wereld.
Waterboarden, verdachten meer dan een week continu wakker houden, slaan, seksueel geweld met een bezemsteel en blootstellen aan kou; het werd allemaal ingezet volgens Amerikaanse media. De voorzitter van de onderzoekscommissie, Dianne Feinstein, zei dat „er in sommige gevallen sprake was van marteling”. In één geval zou een gevangene zijn overleden aan onderkoeling, nadat hij naakt was vastgeketend aan een betonnen vloer. Veel meer gevangenen leden aan hallucinaties, paranoia en slapeloosheid, en probeerden zichzelf iets aan te doen.
Tegelijk leverden de verhoren maar weinig op. Geen enkele keer vergaarde de CIA informatie over een ‘directe dreiging’. In sommige gevallen werkten de verhoortechnieken zelfs averechts. Om de technieken te rechtvaardigen, verzweeg de CIA bepaalde aspecten tegenover overheidsorganen, commissies en media. Daardoor leken de praktijken in de gevangenissen minder wreed dan dat nu blijkt.
Bovendien blijkt nu dat veel meer gevangenen illegaal werden vastgehouden en aan de verhoortechnieken werden onderworpen. De CIA hield bijvoorbeeld altijd vol dat slechts drie verdachten zijn gewaterboard, maar dat waren er vermoedelijk veel meer.
De CIA liet in een eerste reactie weten dat de verhoren wel degelijk „effectief” waren en een flinke bijdrage hebben geleverd aan het begrijpen van de werkwijze en doelen van terreurgroep al-Qaida.