Dat schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in het rapport ”Verschil in Nederland”, dat deze week in delen wordt gepubliceerd. Volgens het SCP blijkt uit analyses van enquêtegegevens vanaf 1970 dat de politieke verdeeldheid in de bevolking „de afgelopen decennia zeker niet is gegroeid.” „Tegenover onderwerpen van toenemende verdeeldheid (immigratie en de Europese Unie) staan gevallen van depolarisatie (euthanasie)”, schrijft het SCP.

Over het thema euthanasie bestaat op dit moment onder Nederlanders van 18 jaar en ouder een grote mate van overeenstemming, zeggen de onderzoekers: 85 procent van de bevolking is in meerdere of mindere mate voor het toestaan hiervan.

Groepen mensen die tegen Europese eenwording en tegen immigratie zijn, hebben vaak tevens een lage opleiding en een gering politiek zelfvertrouwen. Ook kennen zij een hoge mate van onvrede over het politieke systeem, schrijft het SCP. Dat betekent concreet dat deze mensen de neiging hebben bij verkiezingen niet naar de stembus te gaan en dat ze relatief vaak vóór een sterke leider en directe democratie zijn. De politieke onvrede is verreweg het grootst bij PVV- en het kleinst bij GL-stemmers.

Hoewel lager opgeleiden en hoger opgeleiden veelal in gescheiden werelden leven, ervaren Nederlanders weinig spanning of conflicten tussen die twee groepen. Ook de wrijving tussen jong en oud is te verwaarlozen, schrijft het planbureau op basis van een onderzoek onder 3000 Nederlanders, verdeeld over verschillende inkomensgroepen. Slechts 19 procent van de ondervraagden ziet veel wrijving tussen hoger (hbo-plus) en lager opgeleiden.

Vooral hoog opgeleiden trekken zich terug in hun eigen homogene netwerken; ze trouwen met elkaar, wonen bij elkaar (bijvoorbeeld in de binnenstad) en sturen hun kinderen naar dezelfde school. Zij zien wel tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen, maar „tegenstellingen zien is iets anders dan echt conflict ervaren”, concluderen de onderzoekers.

Ook laag opgeleiden zien een hoge opleiding als positief; het liefst zien ze dat hun kinderen hoger worden opgeleid dan zijzelf.

Burgers schrijven ongewenste ontwikkelingen in Nederland vaak toe aan de zogeheten „elite”, mensen in de bovenlaag van de bevolking die politiek en economisch de touwtjes in handen hebben. „Het overgrote deel van de Nederlanders (85 procent) die vinden dat het met ons land de verkeerde kant opgaat, schrijft dat toe aan de elite”, schrijft het SCP. „Steun krijgt de elite vooral van een (kleine) groep optimisten.”