Wat in Frankrijk kan, kan in Nederland ook, te beginnen in Rotterdam, vindt Madlener. Wat hem betreft, volgt het gemeentebestuur van Rotterdam op korte termijn het beleid dat de Franse president Jacques Chirac heeft aangekondigd. In Frankrijk komt op openbare scholen een verbod op hoofddoekjes, keppeltjes en andere religieuze symbolen. Op die manier wil Chirac de onderhuidse spanningen tussen jongeren van verschillende etnische groeperingen verminderen.

„Secularisatie speelt een cruciale rol in de sociale harmonie van een multiculturele samenleving”, zo citeert Madlener de Franse president. In de fractiekamer van het Rotterdamse stadhuis zet het jeugdige raadslid zijn standpunt nader uiteen: „Het seculiere karakter van ons land moeten we behouden. Dat is een groot goed. Maar dat kan alleen als er een scherpe scheiding tussen kerk en staat is. De overheid moet neutraal zijn. Ambtenaren daarom ook.”

Leefbaar Rotterdam bereidt een initiatiefvoorstel voor om te verbieden dat ambtenaren zich tooien met religieuze symbolen. Nu al staat vast dat het plan weinig kans maakt. Deze week verklaarde de VVD zich faliekant tegen, en ook het CDA voelt weinig voor een hoofddoekjesverbod.

Weinig verdraagzaam, zo’n plan.

Madlener: „Wat wij willen, is juist het optimaal waarborgen van de verdraagzaamheid. In Rotterdam kennen we door de komst van migranten veel religieuze overtuigingen. Dat geeft kansen, maar ook spanningen. Rooms-katholieken en protestanten hebben geleerd om vreedzaam naast elkaar te leven, wij willen dat mensen met andere godsdiensten dat ook doen. Om conflicten te voorkomen, moeten kerk en staat zo veel mogelijk worden gescheiden. Religie is een privé-aangelegenheid. De overheid moet zich neutraal opstellen. Zij is er voor iedereen. Vandaar dat wij het onterecht vinden dat ambtenaren religieuze symbolen dragen.”

Een moslima beschouwt een hoofddoekje als een identiteitsdrager.

„Prima, maar als ambtenaar moet je je niet met religie bemoeien. Een ambtenaar is het gezicht van de staat. Moslimvrouwen weten bovendien dat zij hebben gekozen om in een Nederlandse samenleving te wonen. Als zij kiezen voor een baan bij het Rijk, dan houdt dat in dat zij uiterst respectvol met de scheiding van kerk en staat omgaan. Dat is een van de grote verworvenheden van de secularisatie.”

Op zo’n manier weert u mensen van het stadhuis.

„Bij justitie en politie gelden dezelfde richtlijnen. Ook daar worden geen religieuze symbolen gedragen. Als mensen in hun vrije tijd hun geloof uitdragen, hebben wij er geen probleem mee. Maar niet bij de overheid.”

Getuigt het juist niet van wederzijds respect als een ambtenaar met een keppeltje zakendoet met een gesluierde collega?

„Het is ons te doen om duidelijkheid. De overheid mag uitstraling hebben. Ambtenaren zijn geen robots, zeker niet. Maar van het uitdragen van een geloofsovertuiging kan geen sprake zijn. De overheid staat maar voor één ding: de rechten van de mens.”

Volgens de CDA-fractie beknot u de vrijheid van godsdienst.

„Wij vinden de vrijheid van godsdienst juist een groot goed. Maar geen enkele vrijheid is onbegrensd. In het geval van ambtenaren gaat het principe van de scheiding van kerk en staat voorop. Die brengt wat ons betreft een scherpe scheidslijn aan.”

Ambtenaren die een religieus symbool dragen, stellen zich kwetsbaar op. Zij zijn op hun doen en laten nog meer aanspreekbaar dan anderen. Moet u dat juist niet honoreren?

„Burgers wensen er niet mee geconfronteerd te worden. Wij horen er geregeld klachten over. Mensen komen voor een paspoort aan de balie en willen daar niet worden geconfronteerd met een vrouw met een hoofddoekje. Terecht, vinden wij.”

Leidt uw plan niet tot het tegenovergestelde van wat u wilt bereiken: nog meer polarisatie tegenover moslims?

„Dat geloof ik niet. Het zal wel tot discussie leiden, maar dat is ook wat wij willen. Er is in Rotterdam een grote groep nieuwkomers die anders met geloof omgaat dan wij wenselijk vinden. Ik ken vrouwen die in hun omgeving onder grote sociale druk staan omdat zij een spijkerbroek dragen. Wie met een islamitisch meisje trouwt, kan het soms behoorlijk moeilijk krijgen. Al dat soort zaken doet een samenleving als die in Rotterdam geen goed. Als overheid moet je daarom laten zien waar je staat en dat je alle religies gelijk wilt behandelen.”