Het hospitaal, een samenwerkingsverband tussen de ministeries van Defensie en VWS met het UMC Utrecht, biedt bij noodsituaties tijdelijke opvang van slachtoffers die niet zo snel in reguliere ziekenhuizen terechtkunnen. De wereldwijd unieke voorziening is 8000 vierkante meter groot. Het telt 200 bedden, 12 intensivecareplekken en 3 operatiekamers. In geval van nood kan het ziekenhuis binnen een half uur beschikbaar zijn.

Sinds de oprichting in 1991 ving het onder meer gerepatrieerde slachtoffers van de vliegramp in Faro en de tsunami in Azië op en verzorgde het de eerste opvang van Libische oorlogsslachtoffers.

De verzorging van de patiënt vindt plaats op een aparte afdeling in het Calamiteitenhospitaal. Dit ziekenhuis zit in een afgescheiden deel van het UMC Utrecht. Patiënten of bezoekers kunnen op geen enkele manier - en dus ook niet ‘per ongeluk’ - bij deze afdeling komen. Het Calamiteitenhospitaal heeft een eigen ingang, gescheiden luchtbehandeling, goederengebruik en afvalverwerking. Gebruikte materialen worden direct vernietigd of apart gezet. Afval wordt in een speciale container afgevoerd en inclusief container in een afvaloven verbrand. Alle zorgverleners werken altijd in tweetallen. Eén verricht de handelingen bij de patiënt en de ander controleert of alles volgens afspraak gebeurt.

Voor de behandeling van ebolapatiënten staan vier bedden gereed. Deze zijn speciaal gereserveerd voor defensiepersoneel en Nederlandse en buitenlandse hulpverleners die besmet zijn met met het virus.

Daarnaast zijn alle acht Nederlandse universitair medische centra (umc’s) voorbereid op de opvang en verzorging van mensen bij wie het vermoeden bestaat dat ze de ziekte hebben. Bevestigde gevallen van ebola brengen echter een dusdanig gespecialiseerde zorg met zich mee dat zij alleen in het Leids Universitair Medisch Centrum, het Erasmus MC en het Universitair Medisch Centrum Groningen terecht kunnen.