De zoekgigant maakte tot begin van dit jaar gebruik van http voor het oproepen van zijn websites. In januari is Google overgegaan op https. Daarmee is het data­verkeer tussen de browser van de internetter en de server versleuteld en niet meer leesbaar voor –soms kwaadwillende– derden. Het is voor filteraanbieders moeilijk om deze versleutelde https-verbinding te filteren. Internetserviceprovider Kliksafe is de enige filteraar die ook deze verbinding kan filteren.

Het blijft wel mogelijk om Googles eigen filter te gebruiken bij het uitvoeren van een zoekopdracht. Via het zogenaamde SafeSearch kan de gebruiker ervoor kiezen Google bepaalde zoekwoorden niet te laten accepteren.

Veel scholen, bedrijven en instellingen gebruiken die optie. Netwerkbeheerders kunnen instellen dat computers binnen het netwerk alleen via SafeSearch zoekopdrachten kunnen doen. Filteraanbieders waren in staat om de optie SafeSearch toe te passen bij een zoekopdracht en zo het veilig zoeken binnen Google af te dwingen.

Google stopt per 1 december met de mogelijkheid om dat via http te doen. Reden voor deze stap is de privacy van de gebruiker. „Het gebruik van http betekent dat zoekopdrachten onversleuteld naar Google worden verstuurd. Helaas hebben andere groepen hier misbruik van gemaakt om de zoekopdrachten van mensen te bespioneren, dus zullen we deze optie begin december verwijderen”, zei Brian Fitzpatrick van Google begin oktober in een blog.

Wel blijft het per 1 december mogelijk om op individuele computers SafeSearch in te stellen. Ook biedt Google via SafeSearch VIP een technische oplossing voor de verandering, waardoor alle computers in het netwerk toch gebruik kunnen blijven maken van SafeSearch. Voor deze alternatieven geldt dat het zoekwoord wel gefilterd wordt, maar dat de pagina met zoekresultaten ongecensureerd zal zijn.

Voor internetters betekent de verandering bij Google, ook als ze gebruikmaken van een standaard­filter, dat ze op pornografische zoekresultaten kunnen stuiten, vooral op de pagina Afbeeldingen van Google. Een filteraar kan de optie SafeSearch op de zoekwoorden die de internetter intikt nog wel afdwingen, maar niet filteren op de resultaten die Google levert. „Maak je gebruik van een standaardfilter, dan is het door te zoeken op de naam van een pornoactrice mogelijk dat je veel foto’s van haar te zien krijgt in Google Afbeeldingen”, legt Herman van Rhijn, technisch manager bij Kliksafe uit. „Daar komt bij dat Google veel Engelstalige termen via SafeSearch wel filtert, maar Nederlandse niet.”

Google stimuleert ook andere websites om gebruik te maken van https. Afgelopen zomer liet de zoekmachine weten https-sites hogere posities te geven in de zoekresultaten. Internetters komen dus steeds vaker op websites die met een standaardfilter niet te filteren zijn. Daarbij komt dat de eerste pornosites die gebruikmaken van https inmiddels ook bestaan. Een standaardfilter zal die sites niet blokkeren.

Kliksafe biedt boven op zijn standaard­filter de optie https-filtering al geruime tijd aan. Van Rhijn: „We ontsleutelen het https-verkeer, inspecteren en controleren dat en sturen het vervolgens weer versleuteld door als de inhoud door ons filter komt. Dat mag juridisch niet zomaar. Daarom kunnen we deze vorm van filtering niet standaard aanbieden, maar alleen als de klant erom vraagt. Overigens filteren we sites die op onze ”whitelist” staan –van banken en DigiD bijvoorbeeld– niet. Het verkeer op die sites zetten we versleuteld door.”

Begin dit jaar gaf Solcon aan geen filteroplossing voor https-verbindingen te hebben. Dat is nog steeds het geval, aldus woordvoerder Harold Reinders. De filteraar vindt het risico te groot dat hij bij het filteren van https-sites ook verantwoorde sites van bijvoorbeeld banken blokkeert.