Aboutaleb deed al eerder stof opwaaien met zijn opstelling over jihadisten. Begin september schreef hij met zijn meest toonaangevende wethouder, Eerdmans van Leefbaar Rotterdam, een opinieartikel waarin stond dat „mensen die oproepen tot een gewelddadige strijd of het afreizen naar oorlogsgebieden om de wapens op te pakken, verraad plegen.” Toen pleitte de Rotterdamse burgervader voor het maximaal isoleren van geradicaliseerde moslims.

Woensdag ging hij verder. In het AD zei hij dat hij moslims die zich bij de jihad willen voegen niet wil tegenhouden, maar dat ze ook niet meer hoeven terug te komen. „Als iemand deze samenleving verdorven vindt, ga! Ga maar. Maar dan is er ook geen weg meer terug. Lever dan je paspoort in en neem het risico dat er bommen op je vallen.”

Levensverhaal

Aboutalebs opstelling is te begrijpen vanuit zijn levensverhaal. Geboren in het Rifgebergte in Marokko, vertrok Ahmed (1961) op zijn 15e met zijn moeder en broers naar Nederland.

Daar werd hij opgevangen door christelijke gemeenschappen, zei hij onlangs in het VARA-tv-programma Bureau Marokko. „Die hebben mij gevormd tot een burger.”

Hij vindt het dan ook onbegrijpelijk dat allochtonen die in Nederland goed zijn opgevangen, nu naar het Midden-Oosten vertrekken „om daar de laatste plukjes christenen te vermoorden. Dat je met de rug naar mensen toe gaat staan die zich over je hebben ontfermd en zeggen: Dank je wel voor alles wat je voor me hebt gedaan, maar ik ga nu je laatste geloofsgenoten die in Irak zijn overgebleven afknallen. Dat raakt mij tot in mijn ziel.”

Aboutaleb is dus niet gegijzeld door wethouder Eerdmans, zoals een reactie op internet woensdag suggereerde, maar heeft een persoonlijk motief voor dit pleidooi.

Er is misschien nog een element. In 2002 wilde Aboutaleb een politieke carrière beginnen en solliciteerde hij bij de partij Lijst Pim Fortuyn. Daar werd hij afgewezen, waarna hij koos voor de PvdA. Het feit dat Aboutaleb geen blad voor de mond neemt, is nog een fortuynistisch trekje bij hem.

Want met zijn standpunt ondergraaft hij het Nederlandse kabinetsbeleid, dat jihadisten te allen tijde wil beletten naar het front te gaan. Daar is hij het „hartgrondig” mee oneens.

Ellende uitvoeren

Overigens is dit een opvatting die directeur Glenn Schoen van beveiligingsbedrijf G4S niet verstandig acht. „Ik constateer dat regionale overheden wel vaker op dit punt afwijken van de landelijke lijn, zoals Antwerpen, dat zegt onvoldoende middelen te krijgen voor bestrijding van de jihad. Maar burgemeester Aboutaleb vliegt hier uit de bocht. Ik vind dat overheden hun best moeten doen om te voorkomen dat mensen afreizen om of daar ellende te veroorzaken, of later terugkeren en hier of in een bevriend land ellende veroorzaken.”