Het boekje werd woensdagmiddag gepresenteerd tijdens een minisymposium op Driestar educatief in Gouda, waar Mackay docent geschiedenis en filosofie is. Hij komt geregeld op reformatorische en christelijke scholen. „Ik ben vaak verbaasd. Scholen zijn sterk bezig met kledingcodes, weekopeningen en vieringen, wat op zich positief is, maar geven verder gewoon zakelijk onderwijs, net als de openbare school om de hoek.”

Volgens Mackay moet de christelijke leraar meer doen. „Hij moet proberen zijn confessie te verbinden met zijn professie. Hij moet vensters openen; zijn leerlingen zicht geven op de schoonheid van de schepping en de herschepping. Iets onthullen van de signatuur van de Schepper. Dat kan bij elk vak. Niet alleen bij biologie, ook bij wiskunde. Als we het over cirkels hebben, gaat het over pi. Dat getal, een mysterie, is ooit ontdekt, maar het was er al sinds de schepping. Zeg je dan als leraar: Dat is nu eenmaal zo. Of: Het getal wijst erop dat de Schepper een God van orde is. Dan laat je als leraar de leerlingen iets ont-dekken. Je haalt het deksel eraf.”

Drukte

Dat christelijke leraren daar weinig aan toekomen heeft volgens Mackay diverse oorzaken. „Allereerst is er de dagelijkse drukte op school. Leraren moeten al zo veel. Ze hebben alle tijd nodig om te voldoen aan de eisen van de inspectie. De angst om die niet te halen zit diep. Ook op reformatorische scholen. Leraren zouden meer lef moeten tonen om eigen keuzes te maken.”

Mackay wijst op nog een andere oorzaak. „We zijn sterk beïnvloed door de tijdgeest. Die is dualistisch. Geloven is best, maar dat doe je thuis, niet in het openbare leven. Die opvatting werkt door in het onderwijs. We maken een scheiding tussen de zondag en de rest van de week, tussen de Bijbelles en de andere vakken.”

Het probleem is volgens Mackay het grootst op middelbare scholen. „De externe dwang om te scoren is daar nog sterker dan in het basisonderwijs. Tegelijk zouden juist vakdocenten vanwege hun kennis op een mooie manier vensters kunnen openen. Ik wil hen daarin stimuleren.”

Vooral over jonge leraren maakt Mackay zich zorgen. „De overheid heeft bedacht dat havisten en vwo’ers na hun examen duaal voor leraar kunnen studeren. Ze zijn 17, 18 jaar en staan al voor de klas. Dan heb je niet alleen een ordeprobleem, ook een inhoudelijk probleem. Deze leraren in opleiding zijn bij wijze van spreken twee paragrafen verder dan de leerlingen.”

Het openen van vensters in het onderwijs vraagt volgens Mackay om rust, stilte en tijd. „Het gaat niet om platte invullesjes die je als een kunstje in elke les kunt toepassen. Je moet het ook niet van bovenaf opleggen. De ideeën moeten bij de leraar van binnenuit komen. Ik wil daar met mijn boekje een bijdrage aan leveren. Er staan voorbeeldlessen in. Ik hoop dat leraren zeggen: Op deze manier heb ik nog nooit naar de lesstof gekeken.”

Mackay schrijft bewust niet over moderne pedagogisch-didactische concepten zoals onderwijskunst of opbrengstgericht onderwijs. „Elk concept heeft z’n charme én z’n beperking en leent zich voor het openen van vensters.”

Worldview

Scholen die geïnteresseerd zijn in een andere manier van lesgeven, moeten „gewoon ergens beginnen”, adviseert Mackay. „Organiseer bijvoorbeeld een studiedag of een leeskring met het personeel om erover na te denken. Het is belangrijk om naar samenhang te zoeken. Veel scholen zijn het gewend les te geven in losse vakken. Het zijn eilandjes, maar het gaat om het water tussen de eilandjes, om het christelijke wereldbeeld.”

Mackay realiseert zich dat de praktijk weerbarstig is. „We hebben allemaal te maken met de platte visie van de overheid op onderwijs. Daarin gaat het over kenniseconomie, opbrengst­gericht werken, meten is weten. Dat is het venster van de carrière. Reformatorische scholen moeten proberen het verschil te maken; een venster op de hemel te openen.”