Dat blijkt uit een onderzoek dat de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) woensdag gepresenteerd heeft. „Moeilijke besluiten moeten soms hals over kop worden genomen, terwijl rust en zorgvuldig overleg ook mogelijk waren geweest”, aldus directeur Esmé Wiegman van de NPV woensdagochtend desgevraagd.

Ongeveer de helft van de NPV-achterban blijkt ook het voeren van een gesprek met verwanten over het levenseinde achterwege te laten. Slechts 6 procent van de NPV-leden heeft wel eens met een arts gesproken over het ziekte- en stervensproces. Gevolg van dit alles is een onnodige onwetendheid over wat patiënten na een opname in een verpleeg- of ziekenhuis staat te wachten, stelt Wiegman. „Het onderzoek bevestigt onze vrees dat de kennis onder onze leden te wensen over laat.”

Dat verpleeghuizen patiënten vragen naar hun reanimatiewensen na bijvoorbeeld een hartstilstand is inmiddels een gangbare praktijk, aldus Wiegman. „Artsen vragen dat vanuit hun professionaliteit en omdat ze de wens van de patiënt willen respecteren. Het is zeker geen verkapte manier om euthanasie aan te kaarten. Dat misverstand bezorgt mensen onnodige schrik.”

Afzien van een gesprek kan er ook toe leiden dat een terminale patiënt en zijn familie tegen beter weten in blijven hopen op genezing en beterschap, aldus de NPV-directeur. „Soms wordt er in de laatste fase nog gekozen voor een ziekenhuisopname of een intensieve behandeling. Nabestaanden vertellen soms dat ze pas achteraf van de arts begrepen dat de keus daarvoor eigenlijk zinloos was. Het spijt hen dat ze niet eerder doorgevraagd hebben. Dan was hun geliefde na een rustig afscheid misschien thuis overleden in plaats van in het ziekenhuis.”

Een aansporing om de NPV-Levenswensverklaring in te vullen, is wat Wiegman betreft zeker op zijn plaats. „Een eigentijdse arts probeert de patiënt te betrekken bij de besluitvorming. Wil hij wel of geen chemo en gaat hij voor de milde of voor de intensieve variant? Patiënten moeten bedacht zijn op een gesprek daarover. Een tijdig ingevulde NPV-verklaring kan voor zo’n gesprek een belangrijke leidraad zijn.”