Nederland dringt al jaren bij het militaire bondgenootschap aan op financiële transparantie. Het is volgens Rutte een plicht om aan belastingbetalers uit te leggen dat hun geld goed wordt besteed, ook het budget van de NAVO. De NAVO-landen hebben recentelijk in Wales afgesproken om in tien jaar weer 2 procent van het bruto nationaal product uit te geven aan defensie. Nederland zit nu op 1,16 procent.

Vanwege de verslechterde internationale veiligheidssituatie trekt het Nederlandse kabinet voor het eerst sinds jaren weer wat extra geld uit voor defensie. Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat het defensiebudget nog verder omhoog moet. Rutte hoopt dat de 28 landen van de NAVO, „onze beste hoop voor vrede en veiligheid”, afspraken kunnen maken om de financiële openheid te verbeteren. De Algemene Rekenkamer constateerde vorige week nog dat de NAVO iets transparanter is over de financiën, maar dat het nog lang niet ver genoeg gaat.

NAVO-topman Jens Stoltenberg erkende in zijn toespraak de noodzaak dat het bondgenootschap zijn uitgaven beter verantwoordt. Hij beloofde nieuwe maatregelen, die moeten leiden tot meer openheid op het gebied van de financiën. De NAVO gaf vorig jaar meer dan 12 miljard euro uit. Maar IBAN, het orgaan dat de NAVO-uitgaven controleert, kon in 2013 meer dan de helft van de uitgaven niet verantwoorden.

Volgens Saskia Stuiveling, president van de Algemene Rekenkamer, moet de NAVO alleen echt gevoelige informatie geheimhouden. De rest kan openbaar worden, zei ze tegen de NAVO-parlementariërs. Daardoor kunnen de kosten dalen. Als alleen echte geheimen worden beschermd, hoeft de NAVO minder te investeren in digitale veiligheid. Ze wees erop dat 378 NAVO-projecten niet zijn afgerond. „Dat zijn lijken in de kast.” Hiermee is niet duidelijk wat er met meer dan 3 miljard euro is gebeurd.