Obama wil illegalen de kans geven tijdelijk in het land te verblijven zonder te hoeven vrezen de grens over te worden gezet. Voorwaarde is wel dat ze meer dan vijf jaar in de VS verblijven, zich registreren en de ouders zijn van ‘legale’ inwoners van het land. Het Witte Huis maakte eerder bekend dat ongeveer 4 miljoen mensen in aanmerking komen voor de regeling.

De president benadrukte dat geen sprake is van een generaal pardon. Illegalen krijgen niet de kans om zich permanent in de VS te vestigen. Ze krijgen volgens Obama ook niet dezelfde rechten als andere burgers. „Sommige critici spreken over amnestie, maar dat is het niet”, aldus Obama. „Alles wat we zeggen is: we gaan je niet uitzetten.”

In de VS zijn naar schatting 11 miljoen illegalen aanwezig. „Ons immigratiesysteem werkt niet en iedereen weet het”, zei Obama, die het „niet realistisch” noemde om miljoenen mensen te arresteren en uit te zetten. De president kondigde ook andere maatregelen aan: zo wil hij onder meer de grens beter laten bewaken.

Obama vroeg de oppositie zich redelijk op te stellen. „Laat een meningsverschil over een onderwerp geen reden zijn om dwars te liggen op alle punten”, zei hij. Die opmerking was niet uit de lucht gegrepen: de Republikeinen, die een meerderheid krijgen in het Congres, hebben al aangekondigd zich te verzetten tegen het plan.

De regering van buurland Mexico reageerde positief op de plannen van Obama. „Het zal families met Mexicaanse achtergrond meer zekerheid geven”, aldus een verklaring. Onder de illegalen in de VS zijn veel Mexicanen.

Tegelijk liet het ministerie van Buitenlandse Zaken weten nauwgezet in de gaten te houden hoe de strengere grenscontroles gaan uitpakken en of de mensenrechten van migranten zullen worden gerespecteerd.