„Depressie en geloof niet van elkaar te scheiden”
DORDRECHT. Geloof en depressie zijn niet van elkaar scheiden, vindt psychiater Arie Jan de Lely. „Bij beide is dezelfde psyche betrokken. Wel moeten we ze van elkaar onderscheiden, omdat het gaat om verschillende domeinen van het bestaan.”
De Lely sprak vrijdag in Dordrecht op een congres van de Christelijke Vereniging van Psychiaters, Psychologen en Psychotherapeuten (CVPPP), die 25 jaar bestaat. Hij is psychiater bij Eleos, een landelijk werkende instelling voor gereformeerde geestelijke gezondheidszorg.
Wanneer geloof en depressie te weinig van elkaar worden onderscheiden, wordt een depressie soms gezien als een teken van gebrek aan geloof of juist als een teken van diepgang. „Die gedachte kom je weleens tegen in de rechterflank van de gereformeerde gezindte”, aldus De Lely. „Geloof kan een teken zijn van psychische gezondheid of zelfs een antidepressivum. Geloof kan depressies verlichten, maar depressies kunnen het geloof ook verduisteren.”
De Lely stond stil bij het verschil tussen geloofsaanvechting en depressie. Geloofsaanvechting wordt volgens hem zelden voor depressie aangezien, terwijl depressie weleens voor aanvechting van het geloof wordt gehouden.
Op de vraag of geloof depressief kan maken, haalde De Lely onder andere de Middelburgse psychiater J. D. van Scheijen aan. Die legde in 1975 in een onderzoek een verband tussen de gereformeerde orthodoxie en depressiviteit. „Inmiddels hebben we in ons vakgebied afstand genomen van de methodologie van dit onderzoek”, zei hij. Onderzoek bij ouderen heeft volgens hem aangetoond dat er binnen de kleine gereformeerde kerken in verhouding eerder minder dan meer mensen depressief zijn dan elders.
Op de vraag of bevindelijk gereformeerden op een andere manier depressief zijn, antwoordde De Lely dat zij doorgaans minder klagen, hun werkzaamheden voortzetten, minder snel hulp zoeken en minder suïcidaal zijn. „Onderzoek heeft aangetoond dat orthodoxie beschermend werkt tegen zelfdoding, maar hyperorthodoxie niet.”
„Een psychiater behandelt een mens, geen stoornis”, Reformatorisch Dagblad (25 oktober 2014)