Het achterliggende jaar was voor veel betrokken gereformeerd-vrijgemaakten een roerig jaar. De generale synode nam een rapport over de vraag of vrouwen kunnen dienen in de ambten, niet over. Wel werd het groene licht gegeven voor het aanhalen van de band met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), ontstaan uit een scheuring in de GKV in 1967.

Bezwaarde kerkleden grijpen met name dat laatste besluit aan om hun zorgen te uiten. Want toen de synode besloot om de uitgestoken hand van de NGK aan te grijpen, werd daarmee tevens uitgesproken dat de verschillende visies op de uitleg van de Schrift en het feit dat de NGK vrouwelijke ambtsdragers kennen, geen verhindering betekenen voor verdergaande kerkelijke eenheid. Bovendien vrezen ze dat de toenadering tot de NGK betekent dat in de GKV, in navolging van de NGK, meer ruimte wordt geboden aan homoseksuele relaties.

Tussenrapport

De Canadese zusterkerken van de GKV, die met andere buitenlandse zusterkerken tijdens de synode hun zorgen uitten over de omgang met de Schrift door gereformeerd-vrijgemaakte theologen, brachten in september een tussenrapport uit over de Nederlandse kerkvergadering. De opstellers concluderen „dat de synode te Ede niet veel oprechte aandacht heeft besteed aan de ernstige zorgen die onze kerken hebben geuit.” Bovendien menen ze dat door de besluiten over de samensprekingen tussen GKV en NGK de vrouw in het ambt als „een paard van Troje” toch binnensluipt in de GKV.

Het lijdt weinig twijfel dat die opvatting overeenkomt met de visie van menige bezwaarde gereformeerd-vrijgemaakte. Aan de vooravond van de synode deden 1541 leden een appel op de kerkvergadering om zich te houden aan Schrift en belijdenis. Een van de initiatiefnemers van het appel, ds. P. L. Storm uit Vroomshoop, schrijft erover op de website gereformeerdekerkblijven.nl. Zijn conclusie is dat de zorgpunten en verzoeken die de appellanten hebben voorgelegd „geen uit de besluitvorming merkbare herkenning en erkenning hebben opgeroepen bij de synode.”

De predikant vergelijkt de zes punten uit het appel met de besluiten van de synode, en signaleert dat vragen over het gezag van de Bijbel en over veranderende hermeneutiek –de betekenis van de Bijbel voor vandaag– niet zijn beantwoord.

Op het gebied van de bespreking van het rapport over de vrouw in het ambt spreekt ds. Storm van een „inhoudelijk en besluittechnisch dieptepunt” in de synodale besluitvorming. Ook als het gaat om de visie op de kerk en Jezus Christus, de catechismusprediking en homoseksuele relaties zijn zorgpunten niet serieus genomen of niet aangesneden, stelt de predikant vast.

De bijeenkomst van gereformeerdekerkblijven.nl staat niet alleen stil bij een optelsom van gegevens die de synode van 2014 heeft opgeleverd. De aanwezigen –vrijwel allen ondertekenaars van het appel op de synode– tonen zich al jarenlang verontrust over de situatie in de GKV.

Al vanaf de jaren 90 van de vorige eeuw kennen de GKV groeperingen die hun zorgen uiten over de koers van de kerk. In 2003 leidde dit tot een kerkscheuring, toen enkele honderden leden de GKV verlieten en De Gereformeerde Kerken hersteld (DGK) vormden. Ongeveer gelijktijdig kwamen door een conflict in de gemeente van Kampen-Noord leden buiten de kerk te staan, die in de loop van de tijd met geestverwanten elders in het land de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) vormden.

Sindsdien is het geluid van verontrusten in de GKV niet stilgevallen. Groeperingen met namen als ”Werken aan eenheid”, ”Een in waarheid” en rond de website gereformeerdekerkblijven.nl profileren zich. Tijdens de bijeenkomst zaterdag, die onder leiding staat van ds. Storm, spreekt onder anderen emeritus hoogleraar ethiek dr. J. Douma. Deze had enige tijd een eigen website, waarop hij opiniërende stukken plaatste over de situatie in de kerk. Hij is een van de drijvende krachten achter gereformeerdekerkblijven.nl.

Gezien de spanning waarmee verontrusten uitzagen naar de generale synode –die zelfs een besloten bijeenkomst belegde om hun bezwaren aan te horen– en de inhoud van de voorbereidende stukken voor de bijeenkomst van zaterdag, lijdt het geen twijfel dat menig verontruste bezig is de balans op te maken. Lid blijven van de GKV zal voor sommigen even onverklaarbaar als onverteerbaar zijn als menig synodebesluit voor hen is.