De minister van Buitenlandse Zaken, Abdullah Gül, sprak donderdag de ambassadeurs van de EU-landen in Ankara toe en zei dat de gesprekken over toetreding dit jaar moeten beginnen. De beslissing over wat de EU met Turkije wil, moet eind dit jaar vallen. „Dat kan niet en mag niet langer worden uitgesteld”, aldus Gül.

„Om Turkije te laten wachten heeft de EU allerlei argumenten aangevoerd. Een aantal daarvan heeft niet bijgedragen aan de eigen geloofwaardigheid (van de EU)”, aldus de bewindsman.

Turkije was in de Koude Oorlog een cruciale NAVO-partner en deed al in 1963 een gooi naar EU-lidmaatschap. Pas in 1999 werd Turkije als kandidaat aanvaard.

De Turkse leiders vinden de behandeling door de Europeanen onrechtvaardig. Het land was met zijn honderdduizenden soldaten onder meer langs de grenzen van de Sovjet-Unie een van de voornaamste pilaren van de NAVO-verdediging tegen het Warschaupact. Als ondank voor de bescherming van de westerse democratieën, wordt in Turkse ogen hun land nu als EU-lid gepasseerd door de ex-communisten die West-Europa zo lang hebben bedreigd. Zeven voormalige Oost-Europese ’bedreigers’ worden in mei EU-lid.

Volgens veel Turkse waarnemers zoekt de EU uitvluchten om het islamitische land met 70 miljoen inwoners te weren. De Europeanen zouden coulant zijn als het om mensenrechten in Oost-Europa gaat, maar ze leggen op iedere slak zout indien het Turkije betreft. Volgens schema moeten de Europese leiders in december vaststellen of Turkije „genoeg vooruitgang heeft geboekt” inzake de mensenrechten. Dan kan het worden uitgenodigd voor onderhandelingen over de toetreding.