Tot enkele malen toe benadrukte hij op zijn maandelijkse persconferentie –anders dan gebruikelijk– dat alle bestuurders zijn inleidende verklaring over het monetaire beleid hadden goedgekeurd. Unaniem, dat woord nam hij bij deze gelegenheid opvallend vaak in de mond.

In de raad van bestuur, die gisteren bijeen was in Frankfurt, hebben de zeshoofdige directie van de ECB en de nationalebankpresidenten, onder wie vanuit Nederland Klaas Knot, zitting. Zij vormen samen het hoogste orgaan, dat de lijnen uitzet en beslist over rentewijzigingen en andere maatregelen.

Persbureau Reuters meldde eerder deze week dat een aantal bestuurders vindt dat Draghi soms te solistisch handelt. De Italiaan zegt bij openbare optredens weleens meer dan is afgesproken in het overleg met zijn collega’s of hij loopt vooruit op nog te nemen besluiten en stelt hen daarmee voor voldongen feiten. Met name Jens Weidmann, de chef van de Duitse Bundesbank, zou zich aan zijn managementstijl ergeren en de onvrede zou de onderlinge sfeer danig hebben bedorven.

Tegenstellingen

Het doet denken aan de tegenstellingen die er destijds al waren rond de benoeming van Draghi en die er eigenlijk altijd zijn geweest op monetair gebied: de Noord-Europeanen contra de zuiderlingen, die traditioneel minder streng zijn, bijvoorbeeld bij de bestrijding van de inflatie; de ‘haviken’ tegenover de ‘duiven’, zoals het dikwijls wordt aangeduid. Het punt speelt vandaag de dag concreet op bij de vraag of en in welke mate de ECB obligaties moet opkopen om de geldhoeveelheid te verruimen.

Maar Draghi wilde er gisteren niet van horen, hij wenste de rijen naar buiten toe in ieder geval gesloten te houden. Verschil van mening? „Dat gebeurt overal. Dat heb je in de Verenigde Staten en Japan ook als het om de rente gaat.” Een gezonde diversiteit, meent hij. En voorts bestaat er volgens hem in de discussies „geen scheidslijn tussen noord en zuid, is er geen sprake van coalities.”

Intussen lijkt het erop dat aanvullende stappen van de ECB om de inflatie aan te jagen en de groei te bevorderen, dichterbij komen. Dat viel op te maken uit de toelichting die de president verstrekte na de vergadering. Enkele maanden terug kondigden de monetaire autoriteiten in de eurozone al een drietal acties aan: banken kunnen in Frankfurt goedkoop voor lange termijn lenen en de ECB koopt twee soorten schuldpapier bij hen op, waardoor zij royaler bij kas komen te zitten. Dat alles moet leiden tot meer kredietverstrekking en zal daarmee de bedrijvigheid stimuleren. Met het opkopen van door onderpand gedekte obligaties (covered bonds) is reeds begonnen, eenzelfde aanpak voor gebundelde hypotheken en leningen aan bedrijven (asset backed securities) start binnenkort. Die programma’s zullen minimaal twee jaar duren.

Uit de woorden van Draghi bleek dat deze ingrepen gezamenlijk een omvang krijgen van zo’n 1000 miljard euro. Dat getal had hij in september al genoemd, maar in oktober weigerde hij het te herhalen. Nu haalde hij het weer boven water, met de vermelding dat alle bestuurders „verwachten” –het is in de officiële bewoordingen niet expliciet een doel– dat het uitdraait op dat bedrag.

Mocht het tij tegenzitten en is er nog meer nodig om de dreiging van een lange periode van lage inflatie af te wenden –en ook dat wordt door iedereen onderschreven– dan zal de ECB verdere „onconventionele instrumenten” in de strijd gooien. Daarbij moeten we denken aan het opkopen van gewone bedrijfsobligaties en, in uiterste instantie, overheidsobligaties. Dit laatste deed in de voorbije jaren de Federal Reserve (Fed) in de VS op grote schaal, de zogeheten kwantitatieve verruiming. De raad van bestuur heeft enkele commissies aan het werk gezet om zulke maatregelen voor te bereiden. Met die mededeling gaf Draghi aan dat het menens is. Beleggers hadden de boodschap verstaan. Zij reageerden positief op zijn woorden.

Rente

De centrale bank liet, zoals verwacht, de rente ongewijzigd. Het belangrijkste tarief, waartegen de commerciële banken in Frankfurt kort krediet opnemen, staat sinds september op de ongekend lage stand van 0,05 procent. De depositorente, waartegen zij tijdelijke overtollige kasmiddelen kunnen stallen, blijft negatief, op min 0,2 procent.