Touwslager in de voetsporen van familie
HAAKSBERGEN. Zijn grootvader was touwslager, zijn vader ook. Uit respect voor zijn voorvaderen trad Henk van Sark (56) met een handvol familieleden in hetzelfde voetspoor. Ze hebben geen vaste touwbaan op één locatie, maar een ambulante touwslagerij. Het oude ambacht laten ze zien op braderieën en volksevenementen.
Op zomerevenementen kun je ze zien: de mandenvlechters en klompenmakers. Maar een touwslager is in Oost-Nederland zeldzamer dan in het westen. Daar is immers de scheepvaart in de directe nabijheid. Hoe komen Van Sark en zijn familie op de Twentse zandgronden dan aan deze opmerkelijke liefhebberij?
„Opa Van Sark werkte bij de weverij van Jordaan en in zijn vrije tijd maakte hij touw voor de boeren in de omgeving”, vertelt Van Sark. „Een aantal van die attributen is bewaard gebleven. Op voorstel van een enthousiaste oom besloten we deze traditie nieuw leven in te blazen en het ambacht te behouden. De attributen hebben we gereviseerd en nadat we ons hadden verdiept in het ambacht, konden we aan de slag. Je hebt niet zo veel nodig. Als je de grondstoffen als jute- en sisalgaren hebt, kun je starten.”
„Touw is een vrij alledaags product”, vervolgt de touwslager. „Blijkbaar zó simpel dat mensen er zelden over nadenken hoe het gemaakt wordt. Dat laten we dan zien op festivals, in musea en ook op scholen. Voor het maken van lange touwen heb je een lange ruimte nodig. Die is er op drukbezochte volksfeesten vaak niet, maar het principe is bij korte touwen niet anders.”
Het voordeel van een touwslagersdemonstratie is dat je het proces heel snel kunt bekijken, aldus Van Sark. „Het is niet ingewikkeld. Het uitzetten van de garens tot en met het afwerken van het touw kan binnen vijf minuten. Dat vinden we niet erg, want dat is juist goed voor de doorstroming.”
Het maken van goed touw mag eenvoudig zijn, toch zit er meer achter dan de meeste mensen vermoeden. „Je moet bij het uitzetten van de garens wat fingerspitzengefühl ontwikkelen. Dat is nodig bij het moment waarop de vier strengen in elkaar draaien. Verder is het mooi afwerken van het touw een kunst op zich. Wil je een oog op het eind of een speciale lus of knoop?”
Touwslagerij Van Sark treedt gemiddeld zo’n dertien keer per jaar op. „We komen door het hele land; van Maassluis tot Exloo, maar ook in Duitsland.”
De touwslagerij kan zichzelf financieel bedruipen. „We krijgen inkomsten door stageld, de verkoop van touw tijdens optredens en de verkoop van koetouw aan Welkoop. Daar maken we een bescheiden winst op. Zo lang ons dit lukt, kunnen we verder.”