Echte muren tref je vandaag de dag overal: van steen of prikkeldraad zoals in Israël, tussen Afrika en Europa en tussen de VS en Mexico.

Veel van zulke muren hebben iets van laatmiddeleeuwse stadsmuren in de tijd dat buskruit en zwaar kanonnenvuur ze volstrekt machteloos hadden gemaakt. Ze symboliseerden enkel nog schijnveiligheid.

Wie nog gelooft in de waarde van fysieke muren, die miskent dat we een ander tijdperk zijn binnengegaan. Een periode waarin leefwerelden tot op de vezels zijn geperforeerd. In zo’n wereld sta je, voordat je het doorhebt, niet veilig tegenover, maar kwetsbaar náást je vijand (die rustig met je mee metselt).

Tot de eerste categorie –de denkbeeldige muren– behoort het wegzetten van complete bevolkingsgroepen als zijnde gevaarlijk en bedreigend. Eigenlijk is dat bijna onvermijdelijk: de zwakte van een muur is immers zijn ongenuanceerdheid. Een muur gaat dwars door alles heen en houdt geen rekening met nuances. Als zoiets collectief in de geest van mensen gebeurt –bijvoorbeeld door alle moslims tot terroristen te bestempelen– wordt het oppassen, want je creëert er meer nabije vijanden mee dan dat je ze op afstand houdt.

Intussen symboliseert de val van de Berlijnse Muur een ander type boosaardigheid dan die van het Sovjetcommunisme. In de terreurdreiging van de Islamitische Staat (IS) komt dat in al zijn dreiging naar voren: IS richt zich immers niet tegen staten, maar tegen individuen als vertegenwoordigers van die verfoeide staten, waardoor iedereen doelwit kan zijn.

Mede daardoor voelde de mens zich nog nooit zó kwetsbaar. En dat heeft weer alles te maken met de mediarevolutie, die hij overigens zelf ontketend heeft. De mens van nu hoort, ziet en leest van alles, maar weet er vervolgens geen raad mee om dat allemaal te plaatsen.

Zelfs de muren van onze woningen zijn vanwege YouTube niet bestand tegen de gruwelijkheid van islamitische terreur (maar evenmin tegen de vunzigheid van bijvoorbeeld ontaarde commercie die ons en onze kinderen op de knieën dwingt met behulp van erotiek of oogstrelende hebbedingen).

Het dichtgepleisterde denken dat van de weeromstuit zijn denkbeeldige muren bouwt, weerspiegelt een bijkans hysterische angst om verlies van eigen veiligheid en bezit. Het markeert vóór alles een miskende kwetsbaarheid van de menselijk geest, verleid als die is tot de illusie van autonomie en van geestelijke zelfredzaamheid.

Alleen een samenhangende christelijke levensbeschouwing, waarin levens van angstige en naar veiligheid hunkerende mensen worden verankerd, kan soelaas bieden.

Maar om dát te ontdekken is zelfonderzoek vereist, en daar ontbreekt het nogal eens aan bij mensen die van achter hun veilige muren de wereld inkijken.