Moslim vaak negatief in het nieuws
AMSTERDAM. Een halfjaar onderzoek in landelijke dagbladen leverde de conclusie op: moslims komen vaak negatief in het nieuws. Anouk van Drunen onderzocht hoe moslims worden weergegeven en welke effecten die berichtgeving heeft. Van Drunen promoveerde woensdag aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over dit onderwerp.
De onderzoekster ziet een duidelijk verschil tussen berichtgeving in het binnenlandkatern en het buitenlandkatern. „Op de binnenlandpagina’s van de kranten gaat het vaak over hoe anders moslims zijn en worden culturele verschillen benadrukt”, zegt Van Drunen, die als aanleiding voor haar onderzoek de gebeurtenissen wereldwijd rond moslims, na de aanslagen van 11 september 2001, noemt. „De buitenlandredacties schrijven meer over angst, bedreigingen en terrorisme.”
Uit berichtgeving blijkt volgens Van Drunen dat moslims in verband worden gebracht met problemen, zoals geweld. „Het bevestigt ook de theorie dat ze worden gepresenteerd als eenvormige groep”, zegt ze.
TNS NIPO deed, in opdracht van de Nederlandse Islamitische Omroep (NIO), in 2005 eerder onderzoek in Nederland. Toen kwam naar voren dat 63 procent van de moslimbevolking de berichtgeving over moslims in de Nederlandse media als negatief ervaart. Op de vraag vanaf welk moment de media negatiever over moslims zijn gaan berichten, antwoordde 73 procent toen dat dat sinds de aanslagen in New York is. Achttien procent noemde de moord op Theo van Gogh in 2004 als beginpunt van negatieve berichtgeving.
Bijna de helft van de ondervraagde moslims (48 procent) oordeelde toen de negatieve berichtgeving „meestal” of „(bijna) altijd” onterecht te vinden en 36 procent gaf aan de negatieve berichtgeving „soms terecht, soms onterecht” te vinden. Tien procent vond negatieve berichtgeving „meestal terecht.”
Van Drunen denkt dat het goed is als moslims meer nieuws gaan produceren. Nu hebben ze in haar ogen nauwelijks een stem. „Moslims worden wel geïnterviewd, maar zelf nieuws maken doen ze nauwelijks. Ik heb wel het idee dat het iets aan het veranderen is, maar veel journalisten zijn nog steeds blanke mannen van middelbare leeftijd.”
Meer moslims aan de ‘nieuwskant’ zou zorgen voor een andere, evenwichtigere benadering, denkt Van Drunen. „Het zou goed zijn als lezers meer geïnformeerd worden over cultuur en religie. Dat er meer uitleg komt over waarom iets zo is. Nu wordt het meer gezien als iets wat ‘anders’ is. Het zou ook goed zijn om te laten zien in welke opzichten mensen op elkaar lijken. Meer de nadruk op overeenkomsten in plaats van verschillen.”
Bij het onderzoek van TNS NIPO kwam een kleine tien jaar geleden naar voren dat 79 procent van de ondervraagde moslims vond dat de moslimgemeenschap in Nederland zelf kan bijdragen aan een positieve benadering van moslims in de media. Van de moslims gaf 27 procent toen aan dat een positieve benadering bereikt kan worden door meer informatie over de islam en de islamitische cultuur te geven.