Twee commissarissen uit de ploeg van Jean-Claude Juncker maakten hun debuut in de perszaal. Pierre Moscovici uit Frankrijk beheert de portefeuille Economische en Financiële Zaken. Hij moet, als opvolger van de Finse ‘begrotingstsaar’ Olli Rehn, waken over de budgettaire discipline. Moscovici heeft twee supercommissarissen boven zich. Een van hen, Jyrki Katainen uit Finland, belast met Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen, flankeerde hem dinsdag.

Goed nieuws konden zij niet aankondigen. In de najaarsprognose zijn de cijfers in ongunstige zin bijgesteld. De toename van het bruto binnenlands product (bbp) zal in 2014 in de eurozone 0,8 procent bedragen en in de EU als geheel 1,3 procent. In mei voorspelden de rekenmeesters nog respectievelijk 1,2 en 1,6 procent. Een felicitatie van Katainen ging naar Ierland, dat met 
een expansie van 4,6 procent 
het best presteert. In 2015 treedt een lichte versnelling op, tot 
1,1 procent in het eurogebied en 1,5 procent in de totale Unie. Brussel houdt het voor Nederland op 0,9 procent dit jaar en 1,4 procent volgend jaar.

Afzwakking

In de voorbije periode waren er al volop signalen die wezen in de richting van een afzwakking van de toch al niet uitbundige opleving. De gebeurtenissen in Oekraïne en het Midden-Oosten trekken ook in economisch opzicht hun sporen. Met zo veel spanning en onzekerheid in de wereld neemt het vertrouwen af en staat de bedrijvigheid onder druk.

„Er is geen simpel, pasklaar antwoord, er zijn geen tover­middelen om de uitdagingen het hoofd te bieden”, aldus Moscovici. Europa dient, zette hij uiteen, op drie fronten beleidsdaden te tonen: begrotingen op orde brengen, ambitieuze structurele hervormingen realiseren en de investeringsinspanningen vergroten.

Op een later moment in zijn toelichting verhief hij het laatste tot topprioriteit. De problemen in de afgelopen jaren hielden rechtstreeks verband met hoge schulden en tekorten. Dat noopte tot het terugdringen daarvan. Maar nu er op dat terrein vorderingen zijn geboekt, moeten we naar de mening van de Fransman het vizier vooral richten op meer groei en meer werkgelegenheid. „Een centrale factor in die aanpak zijn de investeringen.” Katainen noemde aantrekkende investeringen „de ruggengraat voor economisch herstel.”

De nieuwe Commissie wil tegen die achtergrond nog voor de jaarwisseling een grootscheeps investeringsplan op tafel leggen, voor zowel de particuliere sector als de overheden. Het zal gaan om een bedrag van 300 miljard euro. Daarmee overtreft het de 200 miljard die de voorgangers in Brussel, onder aanvoering van Barroso, eind 2008 mobiliseerden voor een stimuleringspakket in reactie op de financiële crisis die was uitgebroken en de recessie die op het punt stond zich in alle hevigheid te manifesteren.

Moscovici duidde de Commissie-Juncker dinsdag aan als „de Commissie van de laatste kans.” De burgers zijn ongerust over groei en banen. „Als niet duidelijk blijkt dat de politieke wil aanwezig is en actie wordt ondernomen om meer werkgelegenheid te scheppen, zullen mensen het vertrouwen in het Europese project verliezen”, waarschuwde hij.

Frankrijk

Dinsdag publiceerde de Commissie prognoses, eind deze maand volgt het oordeel over de begrotingsplannen van de lidstaten. Frankrijk wordt een moeilijk geval. Brussel berekent in de jongste cijfers dat het tekort daar in 2016 klimt naar 4,7 procent, terwijl was afgesproken dat het al in 2015 weer onder de norm van 3 procent zou liggen; en daarbij was reeds twee jaar uitstel toegekend voor de sanering. Toch is de verwachting dat het vooralsnog niet zal uitdraaien op een boete.