„Amerikanen willen gevecht om hun stem”
Welke partij dinsdag bij de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten de meerderheid haalt in de Senaat, zou weleens kunnen afhangen van de race tussen Kay Hagan (Democraat) en haar uitdager Thom Tillis (Republikein) in North Carolina.
Ruim 100 miljoen dollar is er door beide partijen in deze strijd gepompt, maar de uitslag ligt uiteindelijk nog steeds in handen van gewone kiezers en de gemotiveerde vrijwilligers die hen naar de stembus proberen te krijgen.
Ruim vier uur zat Michael Wille (28) in de bus om van zijn woonplaats Washington DC af te reizen naar Raleigh, de hoofdstad van de zuidelijke staat North Carolina. Hij offert zijn vrije weekend graag op om campagne te voeren voor Republikein Thom Tillis, die in de peilingen enkele procentpunten achter ligt op de zittende senator Kay Hagan. „Het is een spannende race. Het werk dat ik hier doe, zou zomaar het verschil kunnen maken,” zegt Wille, die geschiedenis en politieke wetenschappen studeerde in Illinois en Washington DC.
Omdat in Amerika twee partijen de dienst uitmaken en de verliezer altijd met lege handen achterblijft, leggen beide kampen de nadruk op het belang van iedere stem. In een spannende en belangrijke strijd zoals die in North Carolina doen de partijen er dan ook alles aan om elke kiezer naar de stembus te krijgen.
Gewapend met een speciale app op zijn telefoon waarin alle gegevens over individuele kiezers vermeld staan (onder meer leeftijd, partijlidmaatschap en stemgedrag), gaat de rooms-katholieke Wille in de ruim opgezette voorsteden van Raleigh de deuren langs. Niet bij Democraten en onafhankelijke kiezers, alleen bij Republikeinen. Aan het overhalen van de andere kiezers wordt in dit late stadium zo goed als geen aandacht meer besteed.
Als de deur wordt opengedaan, duurt het gesprekje zelden langer dan een minuut. Wille moet zich houden aan een vast script. „Goedemiddag, mijn naam is Michael Wille en ik ben vrijwilliger voor de campagne van Thom Tillis. Ik wil u vragen of wij aanstaande dinsdag bij de verkiezingen op uw steun kunnen rekenen.” De antwoorden worden opgeslagen in de app.
Van een Democratische vrouw die de deur opent van een huis aan Cardington Lane, waar volgens de app een Republikein zou moeten wonen, krijgt Wille een onverwachte respons. „Ik stem op Kay Hagan, maar vind het geweldig dat jullie dit doen. Dit is democratie in praktijk. Ik wens jullie veel succes.”
In drie uur tijd klopt Wille op zo’n tachtig deuren en veruit de meeste mensen laten weten op Tillis te stemmen of dat reeds hebben gedaan bij de mogelijkheid om vervroegd te stemmen.
Het lijkt misschien overbodig om mensen die toch al Republikeinsgezind zijn op de verkiezingen te attenderen. Toch is het dat zeker niet, weet Wille, die in 2012 in Ohio campagne voerde voor de Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney. „Amerikanen willen dat er wordt gestreden om hun stem. Dit soort persoonlijk contact is daarbij onmisbaar. Bovendien is North Carolina een fiftyfiftystaat. Geen Republikein kan het zich veroorloven deze verkiezingen met de armen over elkaar af te wachten.”
Min of meer in de slipstream van president Barack Obama werd Democraat Kay Hagan in 2008 door een Republikeinsmoe electoraat naar de Senaat in Washington gestuurd. Zes jaar later is de stemming in het land omgeslagen, in het nadeel van Democraten, maar de gematigde Hagan houdt in North Carolina in de peilingen verrassend goed stand tegen haar Republikeinse uitdager.
Dit tot afgrijzen van vrijwilliger Dennis van Burwyn (63), die Hagan veel te progressief vindt voor het traditionele North Carolina. Met zijn gigantische, met rechtse bumperstickers volgeplakte Chevrolet Suburban rijdt hij de hele zaterdag campagnevoerders van wijk naar wijk. Opdat geen enkel Republikeins huishouden onbereikt blijft. „Democraten doen er alles aan om van North Carolina een Democratische staat te maken, maar wij vechten terug”, zegt hij vastberaden.
Verkiezingen in de VS
De VS staan dinsdag in het teken van verkiezingen. In sommige staten gaan kiezers voor vier of vijf onderwerpen naar de stembus. Allereerst staan de tweejaarlijkse verkiezingen voor alle 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden op het programma. Omdat de stembusgang dit keer in het midden van de regeringstermijn van de president plaatsvindt, worden deze verkiezingen „tussentijds” genoemd. De Republikeinen hebben momenteel een meerderheid in het Huis en de verwachting is dat zij die zullen uitbouwen.
In de Senaat staan bovendien 36 van de 100 zetels op het spel in de verkiezingen. Op dit moment hebben de Democraten de meerderheid maar de vraag is of zij die behouden. Van de 36 zetels in de verkiezingen worden er op dit moment 21 bezet door Democraten en 15 door Republikeinen.