Bevrijders Middelburg sneuvelden in het zicht van de overwinning
MIDDELBURG. Britse oud-strijders hebben zaterdag in Park Toorenvliedt in Middelburg een plaquette onthuld ter herinnering aan de zes geallieerde soldaten die in 1944 bij de bevrijding van Middelburg omkwamen toen hun amfibievoertuig de lucht in vloog.
De gedenkplaat met de namen van de gesneuvelde militairen werd onthuld door majoor Joe Brown en Jack Hall van The Royal Scots.
Zeeland sloot zaterdag een gedenkweek af waarin de bevrijding van de provincie in 1944, nu 70 jaar geleden, werd herdacht. Alleen Schouwen-Duiveland werd pas in 1945 bevrijd. In Middelburg waren er meerdere plechtigheden. Er trok een colonne van oude legervoertuigen door de stad die langs de route veel bekijks had.
Om Walcheren te kunnen bevrijden, moesten de geallieerden het eiland onder water zetten. Na deze inundatie rukten de bevrijders op naar Middelburg, in hun amfibievoertuigen van het type Buffalo. Een van de Buffalo’s, de Snipe, werd in Middelburg verwoest toen die op een mijn reed. Dat gebeurde vlak bij Park Toorenvliedt, waar tot de inundatie het militaire hoofdkwartier van de Duitsers zat. Zes inzittenden kwamen om, de jongste was 20 jaar.
Toorenvliedt is tegenwoordig een herdenkingspark waar de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend wordt gehouden. Bij de ingang staat een monument in de vorm van de Buffalo die in 1944 verloren ging. Daarop is nu de plaquette aangebracht ter nagedachtenis aan de zes mannen die in het zicht van de overwinning het leven lieten voor de vrijheid van de inwoners van Zeeland.
Jack Hall (89), een van de inzittenden van de Buffalo die het ongeluk destijds overleefden, hield zaterdag in Middelburg een toespraak waarin hij de chaos en paniek schetste die direct volgden op de explosie. Een Buffalo, waar wel dertig mensen in kunnen, ziet eruit als een gepantserd voertuig, maar is dat niet. Het gevaarte werd uiteengereten toen het een mijn raakte. Van de inzittenden konden er maar enkelen zwemmen. Niemand droeg volgens Hall een zwemvest en het water stond hoog.
Bij de onthulling van de plaquette was zaterdag ook Rory Johnston aanwezig, de zoon van de Britse majoor Hugh Johnston, aan wie de Duitsers zich op 6 november 1944 in Middelburg overgaven. Veteraan majoor Joe Brown (94) vertelde de bijna 200 belangstellenden dat de Duitse commandant op Walcheren, generaal Wilhelm Daser, aanvankelijk weigerde zich over te geven aan majoor Johnston, omdat deze lager in rang was dan Daser. Johnston liet zich daarop ter plekke tijdelijk bevorderen tot kolonel, waarna de Duitse generaal alsnog capituleerde.
Na de onthulling legden Brown en Hall een krans bij de plaquette, waarop een minuut stilte in acht werd genomen.
Op het Damplein hield burgemeester Bergmann van Middelburg later die dag een toespraak vóór het pand op nummer 6-8 waar 70 jaar geleden generaal Daser zich overgaf. De Duitsers hadden hun hoofdkwartier na de inundatie van Toorenvliedt naar het hoger gelegen Damplein in het centrum van de stad verplaatst.
Bergmann beklemtoonde dat zonder moedige mensen als de geallieerde strijders onze vrijheid niet was herwonnen. „Velen brachten hiervoor het ultieme offer, waardoor veel kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen hun vaders, grootvaders en overgrootvaders nooit hebben gekend.”
Maar ook gewone burgers hebben in de oorlog soms grote moed getoond, zei Bergmann. Zo bracht hij in herinnering dat de naaste buren van generaal Daser, bewoners van het pand Damplein 10, Joodse kinderen bij zich lieten onderduiken. De Middelburgse burgemeester benadrukte dat het belangrijk is het besef van de waarde en de kwetsbaarheid van vrijheid door te geven aan volgende generaties.
Na de plechtigheid op het Damplein trok een grote stoet oude militaire voertuigen, waaronder een oorspronkelijke Buffalo, stapvoets vanaf het Damplein via de Lange Delft naar de Markt.
Herdenking in Zeeland druk bezocht
In Zeeland zijn zaterdag tienduizenden mensen afgekomen op de herdenking van de slag om de Schelde. Dat heeft de organisatie laten weten.
Het was de tweede zaterdag op rij dat werd herdacht dat de geallieerden 70 jaar geleden de slag om de Schelde met de Duitse bezetters uitvochten.
Zeeland herdacht de landingen op de stranden van Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren zaterdag met tochten van historische, militaire voertuigen over de twee schiereilanden. Onderweg werd op een aantal plaatsen gestopt voor kransleggingen en herdenkingen. De colonnes kwamen samen op het voormalige Uncle Beach in Vlissingen.