Amsterdam heeft sinds maandagnacht een wethoudersvacature. De PvdA-fractie zegde toen het vertrouwen op in een van haar wethouders. Daar was wel reden toe. Oudkerk was niet alleen gewend om via gemeentelijke computers pornosites te bekijken, hij bleek ook een frequent hoerenloper te zijn.Nu kent Nederland helaas een ruime seksuele moraal en dat geldt zeker voor Amsterdam. En bij de PvdA wordt onmiskenbaar meer geaccepteerd dan bij een partij als het CDA. Maar dit ging de Amsterdamse socialisten toch te ver. Ook vanuit de landelijke PvdA kwamen signalen dat men vond dat Oudkerks positie onhoudbaar was geworden.

In de tijd dat hij kamerlid was, deden ook al verhalen de ronde over zijn bezoek aan prostituees. Die geruchten maakten hem chantabel.

In de Amsterdamse verhoudingen was met name van belang dat Oudkerk regelmatig gesignaleerd werd aan de Theemsweg, de inmiddels gesloten tippelzone waar bij uitstek sprake was van exploitatie van verslaafde en illegale vrouwen. Om die reden had zijn eigen partij aangedrongen op de sluiting daarvan.

Na onthullingen in Het Parool, waar hij (dom genoeg) zelf aan meegewerkt had, bleef Oudkerk volhouden dat dit alles zijn privé-leven betrof, dat losstond van zijn functioneren als wethouder. Terecht oordeelden zijn partijgenoten daar anders over. Tussen privé en publiek bestaat geen waterdichte scheiding. Het gaat om een en dezelfde persoon.

Prostitutie mag dan helaas gelegaliseerd zijn, dat neemt niet weg dat het altijd nog wel als moreel afkeurenswaardig geldt. Een politicus legt er geen eer mee in als hij daarmee naar buiten komt. Zo erg is het gelukkig nog niet. Oudkerk had dat kennelijk anders ingeschat.

Van zijn val gaat onmiskenbaar een signaal uit naar andere politici. Ook al ben je als kamerlid of wethouder redelijk succesvol (en dat was Oudkerk zeker), uitglijders in je privé-leven kunnen abrupt een einde maken aan je politieke loopbaan.

Uiteraard rijst ook hier de vraag hoever de media mogen gaan en moeten gaan in het onthullen van allerlei details uit het privé-leven van politici. Zij hebben toch ook hun recht op privacy!

Inderdaad. We moeten zeker beducht zijn voor een schandaalpers die in de concurrentiestrijd om de lezer haar kracht zoekt in allerlei onthullingen waarvan de ene waar, de andere half waar en de derde helemaal uit de lucht gegrepen is. Tegen roddelverhalen kan men zich moeilijk verdedigen. Er blijft allicht wat van hangen.

Maar wie in het openbare leven optreedt, kan weten dat er meer op hem gelet wordt dan op een ander. Als kamerlid of wethouder, als minister of burgemeester krijgt je automatisch een bepaalde voorbeeldfunctie. Men heeft dan alle reden om zich correct te gedragen en niet op de rand van het toelaatbare te lopen. Dat geldt voor iemands gedrag als automobilist, voor zijn belastingmoraal, zijn taalgebruik en zeker ook voor zijn omgang met seksualiteit.

Het is verkeerd wanneer uitglijders op dit terrein zonder meer toegedekt en verzwegen worden. Hetzij omdat de desbetreffende journalist beducht moet zijn voor wraakacties van de kant van de betrokkene (dat speelt vooral in niet-democratische landen) of omdat in journalistieke kring de mening overheerst dat zoiets allemaal moet kunnen.

De indruk bestaat dat er thans kritischer gekeken wordt naar het privé-leven van politici dan in de afgelopen decennia het geval was. Tolerantie leek toen welhaast de hoogste waarde te zijn.

Die omslag is zeker een vooruitgang. Zo komen we van hoerenlopers als Oudkerk af. Een man die enkele weken geleden nog verkondigde dat hij graag het christelijk onderwijs wilde afschaffen.