Het programma moet meer ruimte bieden voor initiatieven die bevorderen dat mensen ruim voor de stervensfase al nadenken over het levenseinde en daar voorbereidingen voor treffen. Dat zei oud-CDA-staatssecretaris Ross van VWS, die momenteel directeur is van het landelijk ondersteuningspunt palliatieve zorg Agora, gisteren in de Tweede Kamer.

Tot de voorbereidingen behoort onder meer het regelen van de begrafenis. Maar ook het vastleggen van iemands behandelwensen of het invullen van een niet-reanimatieverklaring. Het Nationaal Programma Palliatieve Zorg wordt momenteel ontwikkeld door kenniscentrum ZonMw, in opdracht van het ministerie van VWS.

Agora is onderdeel van de zogeheten Coalitie Van betekenis tot het einde; een samenwerkingsverband van maatschappelijke organisaties die het debat in Nederland over het levenseinde willen verbreden. SGP-Kamerlid Van der Staaij zei gisteren dat hij de naam Memento Mori-coalitie passend zou vinden voor de partnerorganisatie. Volgens de coalitie, waarin ook de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) is vertegenwoordigd, zijn thema’s zoals de reikwijdte van de euthanasiewet en de uit de pan rijzende zorgkosten tot nu toe overgeaccentueerd. „Onder ouderen, ongeneeslijk zieken en hun mantelzorgers groeit het besef dat we het moeten hebben over ‘goed’ oud worden, over het naar het einde toeleven met alle vragen die daarbij horen en over zorg die van betekenis is, tot het einde toe. Dat klinkt voor de hand liggend, maar dat is het allerminst”, schreef de coalitie onlangs in een manifest.

In de Tweede Kamer zei beleidsmedewerker Van Balkom van de katholieke ouderenbond Unie KBO dat veel ouderen te weinig zijn voorbereid op de laatste levensfase. „Hun wensen liggen niet tijdig vast, waardoor ze bijvoorbeeld komen te overlijden in een ziekenhuis terwijl ze liever thuis hadden willen sterven.”

Ook NPV-directeur Wiegman wil dat de overheid meer middelen beschikbaar stelt om de noodzaak van een tijdige voorbereiding op de laatste levensfase onder de aandacht te brengen. Wiegman zei verder te hopen dat patiëntorganisaties beter worden betrokken bij de ontwikkelingen van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg.

De vaste Kamercommissie van VWS wil staatssecretaris Van Rijn (VWS) vragen binnenkort te reageren op het pleidooi van de Coalitie Van betekenis tot het einde. CDA-Tweede Kamerlid Keijzer, initiatiefnemer van de bijeenkomst, haalde de gemeente Den Haag aan als lichtend voorbeeld. Op initiatief van CDA-wethouder Kroon functioneert daar inmiddels het Platform Dood gewoon, dat onder andere de door de coalitie bepleite debatavonden organiseert.