Het leven in Moskou vandaag de dag verloopt nog net zo chaotisch en corrupt als voor de arrestatie van zakenman Chodorkovski en de overname van de Doema door Poetins partij Verenigd Rusland. Nog steeds betaal je steekpenningen aan de dokter om verder te komen, is de lift kapot die een maand geleden ook al niet werkte en blijf je de post ontvangen van andere niet-Russen in de buurt omdat jij toch immers ook een buitenlander bent.

En net als voorgaande jaren lag ook tijdens deze jaarwisseling het economische leven in de Russische hoofdstad weer ruim twee weken volledig stil. Al geruime tijd voor nieuwjaar werd de Moskoviet doodgeknuffeld met door de staat gesponsorde billboards en spandoeken over de weg waarop de belangrijkste boodschap luidde ”Nog meer geluk en succes” dan het jaar ervoor.

De Moskouse automobilist kreeg alle tijd om deze belangwekkende boodschap tot zich te nemen, aangezien vooral de laatste dagen voor nieuwjaar de wegen in de hoofdstad volledig waren dichtgeslibd. Overheid en bedrijven hadden zoals altijd weer tot het laatste moment gewacht om hun nieuwjaarskaarten en -cadeau’s rond te laten brengen. Aangezien al jaren niemand in deze stad de postbode vertrouwt, wordt daarvoor traditioneel de auto ingezet.

Op oudejaarsavond was het zoals altijd muisstil in de Moskouse straten. Oud en Nieuw brengen Moskovieten doorgaans thuis door, de meesten nemen niet eens de moeite om na middernacht even naar buiten te gaan om hun buren een hand te schudden.

In plaats daarvan hangen ze rond een enorme tafel overladen met voedsel en alcoholische dranken, die volgens de gastheer voor zonsopgang weggewerkt moeten zijn. Ook dit jaar brachten velen de avond en de nacht voornamelijk door met televisiekijken.

De programma’s werden zoals altijd geheel overheerst door muziekshows met artiesten die al ten tijde van Brezjnev over hun hoogtepunt heen waren, zoals de gepensioneerde zanger Josif Kobson -de Russische Frank Sinatra die inmiddels voor Poetins partij in de Doema zit- en popdiva Alla Poegatsjova - de verpersoonlijking van de Russische vriendjespolitiek, die ervoor zorgt dat niet de beste maar de best bevriende artiesten optreden in Rusland.

Het belangrijkste moment vormde de toespraak van president Poetin, die op alle televisiekanalen tegelijk werd uitgezonden en die uit nog meer holle frasen bestond dan die van Jeltsin. Maar zoals ook ten tijde van Gorbatsjov en Jeltsin hechtten de Russen verder weinig waarde aan de woorden van hun leider. Zij dronken deze weg met liters wodka en cognac. Ze hadden immers nog ruim twee weken om hun kater uit te slapen, aangezien de meeste overheidsdiensten en bedrijven hun poorten pas weer half januari openden.

Er was die periode na nieuwjaar inderdaad maar weinig dat hen uit die kater kon wakker schudden. Het steeds kortere radio- en televisienieuws was bijna net zo saai geworden als ten tijde van Tsjernenko en kranten verschenen er die eerste weken al helemaal niet. En de balletten die in de verschillende hoofdstedelijke theaters werden opgevoerd, waren vrijwel uitsluitend 19e-eeuws en meestal van de componist Tsjaikovski.

De enige gebeurtenissen die deze eerste weken van het nieuwe jaar de Moskoviet nog op de been brachten, waren het orthodoxe kerstfeest, dat opvallend volle kerken trok, en het Russische oude nieuwe jaar (twee weken na het officiële nieuwjaar), dat velen alsnog de straat op dreef om illegaal vuurwerk af te steken.

Maar ook deze avond hingen de Russen toch vooral weer voor de televisie, die dit keer wel heel letterlijk aansluiting zocht bij de hoogtijjaren der stagnatie. Onder de titel ”Back to the USSR” brachten zangers en muziekgroepen uit de Brezjnev-tijd hun toen zeer populaire Sovjetschlagers ten gehore.

Mede gezien het overenthousiasme waarmee ook het jonge publiek de vaak al bejaarde artiesten bejegende, is het niet verbazingwekkend dat er onder de bevolking maar weinig verontrusting bestaat over de recente ontwikkelingen in het land. Het lijkt erop dat de meeste Russen welbewust instemmen met een leven waarin ze vooral nog meer van hetzelfde zullen gaan krijgen en dat weinig ruimte laat voor afwijkende geluiden en gedragingen.