Het Kadaster registreerde de afgelopen drie maanden 155.000 nieuwe leningen, 10 procent meer dan in dezelfde periode in 2002. Ruim tweederde van de leningen bestond uit oversluitingen van bestaande hypotheken.

Bestuursvoorzitter J. Besemer van het Kadaster zei dinsdag dat de oorzaak van de stijging moet worden gezocht bij de nieuwe belastingregels. Sinds 1 januari is de renteaftrek voor een nieuwe hypotheek beperkt tot grofweg de hoogte van de bestaande lening. Op die manier wil de fiscus afdwingen dat de overwaarde van de verkochte woning in het nieuwe huis wordt gestoken.

Door op de valreep nog een hogere lening af te sluiten, stellen huizenbezitters hun aftrek veilig. „Veel mensen zullen in de laatste maanden hebben gedacht: Ik moet nu mijn hypotheek oversluiten”, aldus Besemer, die de stijging in het vierde kwartaal „spectaculair” noemt. „We zagen al langer een trend waarbij het aantal hypotheken veel sneller steeg dan de huizenverkopen, maar de stijging eind vorig jaar is wel erg sterk.”

Ook het aantal transacties dat het Kadaster registreerde, liep op, maar minder hard. „Er zullen ongetwijfeld woningbezitters zijn geweest die per se in 2003 wilden verkopen, maar dat is uit de cijfers alleen niet af te lezen”, stelt de hoogste baas van het Kadaster.

De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) concludeerde vorige week op basis van eigen cijfers dat de nieuwe fiscale regels de verkopen niet hebben opgejaagd. De makelaarsclub met een marktaandeel van 67 procent verkocht ongeveer evenveel woningen in het laatste kwartaal als in de voorgaande periode.

Over de toestand op de huizenmarkt is Besemer duidelijk: „Voor de gemiddelde woning is er niets aan de hand.” Zijn Kadaster berekende over 2003 een gemiddelde prijsstijging van 2,6 procent. Een doorsnee woning kostte eind 2003 bijna 209.000 euro. De NVM zag de huizen gemiddeld 2,7 procent duurder worden, maar de makelaars tellen de koopaktes. Het Kadaster registreert pas bij de officiële overdracht.

De stelling van de NVM dat de huizenmarkt in 2003 een zachte landing heeft gemaakt, durft Besemer wel te onderschrijven. „Er zijn geen aanwijzingen dat het niet zo is. Ik kan niet roepen dat de huizenmarkt een rampzalige buiteling heeft gemaakt.”

De NVM-prognose dat de prijzen het komende jaar op ongeveer gelijk niveau blijven klinkt hem echter gewaagder in de oren. „Mijn ervaring heeft geleerd dat alleen de hele lange en de hele korte termijn op de vastgoedmarkt zijn te voorspellen. Daar tussenin spelen te veel verschillende factoren een rol om een juiste inschatting te maken.”