Geloof en wetenschap sluiten elkaar niet uit, koptemaandag een opiniebijdrage. En inderdaad: geloof en wetenschap sluiten elkaar niet uit, dat zou appels met peren vergelijken zijn. Maar vervolgens werd wetenschap gelijkgesteld met het neodarwinisme, het leidende beginsel in de biologie. Die vergelijking is onterecht.

Belijdenisgeschriften

Tijdens de Nationale Synode van Dordrecht in 1618 en 1619 werden drie belijdenisgeschriften aanvaard: de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels. Deze belijdenis­geschriften zijn richtinggevend voor de identiteit van de meeste reformatorische instellingen. Het van harte onderschrijven van deze belijdenisgeschriften sluit echter het aanvaarden van het neodarwinisme uit.

God heeft de hemel en de aarde uit het niet geschapen (creatio ex nihilo). De mens werd door God geschapen uit het stof van de aarde en God schiep hem naar Zijn beeld en gelijkenis. Adam en Eva worden in de belijdenisgeschriften „onze eerste voorouders” genoemd. Deze mens heeft zichzelf in het paradijs moedwillig van allerlei gaven beroofd en heeft de wereld en het hele menselijke geslacht met zich meegesleurd. Daardoor zijn alle mensen –niet één uitgezonderd– verdorven geworden. Dit staat in schril contrast met het neodarwinisme. Hierbij is er geen sprake van een eerste mensenpaar, maar van een mens die in ongeveer 7 miljoen jaar tijd is geëvolueerd uit een aapachtige.

Blind

Er zijn christenen die het neodarwinisme combineren met het godsgeloof. Deze worden ook wel theïstisch evolutionisten of evolutionaire creationisten genoemd. Als je deze stroming goed bestudeert, valt een vergelijking op met de gnostiek – waar de kerkvaders terecht afstand van namen.

Gnostici stelden dat de natuur niet goed was geschapen. Het kwaad, de dood en het lijden waren van alle tijden. De oorspronkelijke goedheid van de mens werd door hen verworpen. Bovendien kon God onmogelijk een kwade wereld hebben geschapen. Daarom introduceerden ze de Demiurg als scheppingsgod, die willekeurig en blind handelde. God werd zo Zijn directe rol bij de schepping ontnomen. Het neodarwinisme werkt net als de Demiurg ook willekeurig en blind en maakt daarom God als Schepper overbodig.

Wie het neodarwinisme omarmt, maakt zo indirect van de zondeval een onzinnig leerstuk. De verlossing van de zonde door Christus is dan ook overbodig.

Vast vertrouwen

Veel (reformatorische) christenen laten het hierbij. Zij onderschrijven de Drie Formulieren van Enigheid en geloven God op Zijn Woord. Dat is heel goed te begrijpen, de scheppingsleer is belangrijker dan een wetenschappelijk model.

Daarnaast zijn er ook christenen die de werkelijkheid om ons heen willen onderzoeken en deze proberen te begrijpen in die zin dat Gods Woord en Gods werk niet met elkaar in tegenspraak kunnen zijn. Deze christenen, ook wel creationisten genoemd, besteden veel aandacht aan zowel een eigen model als aan het bekritiseren van het evolutiemodel in de vorm van het neodarwinisme.

Ik noem als voorbeeld het werk van dr. Esperante, dr. Brand en anderen die onderzoek deden naar de Piscoformatie in Peru. Daar liggen in een 400 meter dikke aardlaag mogelijk tienduizenden walvissen begraven. Studie van creationisten toont aan dat de walvissen en vele andere waterdieren uitsluitend in een snel proces zo puntgaaf begraven konden zijn. De dieren moeten wel snel begraven zijn, omdat ze anders zouden zijn verteerd door het bodemleven. Het werk werd gepubliceerd in een vakblad voor geologen.

Daarnaast wil ik het baanbrekende werk noemen dat creationisten doen op het gebied van C14-onderzoek. Daaruit blijkt dat dinosaurusbotten, diamanten en steenkool het instabiele radioactieve isotoop van koolstof-14 bevatten. Dit zou niet mogelijk zijn binnen de theorie van miljoenen jaren.

In de naturalistische wetenschapsbeoefening gaat het om de consensus. In het reformatorische geloof gaat het om een vast vertrouwen in de God van de Bijbel. Dat gaat vaak dwars tegen de consensus in.

De auteur was organisator van het onlangs gehouden symposium ”De waarde van de schepping voor wetenschapsbeoefening en ethiek” in Opheusden.