De Consumentenbond wijst hiervoor op tal van voorbeelden, onder meer de taxibranche. „Weliswaar zijn er meer taxi’s gekomen, maar ze staan nog steeds achter elkaar bij het station: de klant kan niet anders dan de voorste taxi nemen. En informatie over de prijs ontbreekt heel vaak”, illustreerde W. Koole, hoofd belangenbehartiging van de Consumentenbond vrijdag.

„Consumenten hebben goede informatie nodig om de producten en prijzen te vergelijken. En er moet een instantie zijn voor klachten”, vindt Koole. „Maar kijk naar de notaristarieven. Die zijn nu vrij. Maar in de praktijk vragen ze bijna allemaal het maximumtarief. Je komt er moeilijk achter wie de goedkoopste of de beste is.”

Ook bij de telefoon heeft de klant nog weinig te kiezen, vooral op het vaste net. Er zijn wel kleinere aanbieders, maar KPN heeft daar nog steeds een machtspositie, vindt de Consumentenbond.

„Neem ADSL, de snelle internetlijnen van de KPN. Eerst lokt KPN klanten met een laag tarief. Als klanten er dan aan vastzitten, maakt het bedrijf het 20 procent duurder. Dat is een vorm van oneerlijke handel, vinden wij. Het ministerie van Economische Zaken let daar te weinig op.”

De Consumentenbond zegt dat dit de kern is van „de grote ruzie die wij hebben met staatssecretaris Ybema en minister Jorritsma van Economische Zaken. In de praktijk blijkt marktwerking nu niet te werken.”

De bond houdt daarom haar hart vast voor de vrije verkoop van stroom en gas, die in 2004 of zelfs al in 2003 kan ingaan. De overgang voor bedrijven gaat problematisch. „We willen eerst 100 procent zekerheid”, vindt de bond. „Het mag niet zo gaan als bij het spoor, waar men vergat om treinstellen te kopen. Anders zit een straat zonder licht.”

De Consumentenbond ziet veel voordelen in marktwerking, maar het moet wel werken. Daarom is onder meer beter toezicht op de vrije markt nodig, vindt de bond. Zo moet er een ”vervoerkamer” komen bij de anti-karteldienst NMa. De toezichthouder op de telecom, OPTA, moet ook iets te zeggen krijgen over dataverkeer zoals ADSL.

Beter zou het ook zijn als de minister van Economische Zaken zich voortaan met consumentenzaken zou bezighouden. Nu is dat een taak van de staatssecretaris. „Maar Ybema gaat ook over buitenlandse handel. Hij is veel op reis en heeft dus weinig tijd voor consumentenzaken”, aldus Koole. „Een minister is eerder geneigd niet alleen naar de aanbodzijde te kijken, maar ook naar de vraagkant. Dat geeft een betere belangenafweging.”