Zelf putte ik moed uit het feit dat God Zijn spoor trekt in de geschiedenis, ook op plaatsen en onder omstandigheden waar wij het niet verwachten, en dat Hij overal gebruikmaakt van mensen om Zijn Koninkrijk te bouwen. Wat kan juist kwalitatief hoogwaardig onderwijs, gegeven vanuit een christelijke identiteit, een geweldige uitstraling hebben in een geseculariseerde omgeving.

Tegelijk ging ik beschaamd naar huis. In de ontmoetingen met de buitenlandse gasten werd ik getroffen door hun stellige visie op christelijk onderwijs en hun gedrevenheid om dat gestalte te geven, ook als dat ten koste gaat van salaris of maatschappelijk aanzien. Ik vroeg me af of dit voor mij en mijn Nederlandse collega’s ook zou gelden. Of zou christelijk onderwijs daarvoor te vanzelfsprekend zijn in ons land?

Al bijna honderd jaar is er in Nederland gelijkberechtiging van het bijzonder onderwijs. Dat wil zeggen dat de overheid voor christelijk onderwijs net zo veel neertelt als voor openbaar onderwijs, dat ouders er niet extra voor betalen en dat leerkrachten er niet minder verdienen. De mogelijkheid om het Evangelie via het onderwijs aan jongeren mee te geven, wordt gratis geboden. We zetten godsdienst op het lesrooster op kosten van de staat. We maken eigen leermiddelen, we mogen eigen mensen benoemen…

Je zou verwachten dat er juist dan sprake zou zijn van een uitgewerkte visie op christelijk onderwijs, van gedrevenheid in het verbinden van de christelijke identiteit aan vakinhouden, van gretigheid in het uitdragen van de blijde boodschap. Dat is niet altijd het geval. Op reformatorische scholen ligt het accent soms een tikkeltje op de buiten­kant en wordt leerlingen meer geleerd wat wel en niet past, dan te leven vanuit christelijke waarden.

Voor docenten is het werk soms een gewone baan geworden in plaats van een roeping om het Woord uit te dragen. Ouders zijn geneigd de reformatorische school te vergelijken met een school in de buurt en zijn bereid om hun kinderen zelf de keuze te laten.

Dingen die gratis zijn, hebben in het algemeen minder waarde. Dat zou ook zomaar kunnen gelden voor christelijk onderwijs. Misschien beseffen we onvoldoende de betekenis voor de vorming van jonge mensen, voor de toekomst van de kerken in ons land. Daarom steken we misschien onbewust meer energie in het omzichtig benaderen van kleine onderlinge verschillen dan in het vormen van christelijke karakters. De vanzelfsprekendheid van christelijk onder­wijs is bijna voorbij. Laten we veel leren van collega’s in Zweden en Nepal. Straks zullen we dat hard nodig hebben.

Nu is christelijk onderwijs nog gratis. Het wordt niet voor niks gegeven. We moeten er rekenschap over afleggen. Over wat ermee gedaan is voor de achterban. En over de betekenis ervan voor de samenleving als zodanig. De verplichting om alle leerlingen die zich aanmelden in de school­bevolking op te nemen, werd pas opnieuw afgeblazen. Maar het punt komt ongetwijfeld terug in de discussie. Het lijkt sommigen een bedreiging voor de school als niet-kerkelijke jongeren toegelaten moeten worden. Het is echter ook een kans, die in het buitenland dankbaar aangegrepen wordt. Daar waar leraren mogen leven vanuit een levende relatie met Christus is het immers een mogelijkheid om niet-christenen met de Bijbel in aan­raking te brengen. Zou die prijs voor eigen onderwijs niet van harte en uit overtuiging betaald moeten worden?

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl