Eurlings kan CDA beter vergeten; en andersom
Dat oud-politicus Eurlings een snelle jongen was, wisten we. Maar zó snel? Krap zestien maanden bleef hij overeind als topman van KLM. Toen was de raad van commissarissen toch echt op hem uitgekeken. De flamboyante bestuurder zag zijn contract met KLM niet verlengd en knalde uit woede daarover terstond de deur achter zich dicht.
Koud stond hij op straat, of in de media ontstonden speculaties over zijn toekomst bij het CDA. Camiel Eurlings? Dat was toch die man die binnen zijn partij jarenlang gold als de grote belofte, de politieke wonderboy, het stemmenkanon dat ongetwijfeld ooit nog eens de landelijke christendemocratische kar zou gaan trekken? Zou dit dan misschien het moment zijn dat het CDA deze kroonprins op het schild hijst, waardoor de partij na nieuwe Kamerverkiezingen opnieuw een spilfunctie in de Nederlandse politiek kan gaan vervullen?
Vergeet het maar. Veel waarschijnlijker is dat Eurlings’ fiasco bij KLM bij dat deel van de CDA-top dat nog heilig in hem geloofde, de ogen geopend heeft voor zwakke kanten in zijn karakter. En dat het degenen die al sceptisch over hem waren, in hun oordeel heeft bevestigd.
Nee, dan gaat het niet om allerlei triviale kritiek die rond het gedwongen vertrek van een dergelijke topman gewoonlijk naar buiten komt. Dat er in Amstelveen, zoals de Telegraaf schreef, vanwege de driftbuien en ijdelheid van de 41-jarige Limburger „haast geen secretaresse te vinden was die met hem wilde samenwerken”; ach, dat zal allemaal wel. Over premier Rutte wordt ook gezegd dat hij binnenskamers in redeloze woede kan ontvlammen. Tot op zekere hoogte hoort het hebben van een flink ego bij topfuncties en bij het politieke spel.
Twee dingen vallen in de informatiestroom rond het ontslag van Eurlings echter op die wel degelijk betekenis hebben voor eventuele nieuwe kansen en mogelijkheden in de politiek. Het eerste is het verwijt dat hij zo vaak afwezig was; het tweede dat hij geen werkelijke visie op het bedrijf en op de luchtvaart had.
Eurlings was, zo blijkt uit reconstructies van zijn vertrek bij KLM, vooral een mooiweerpiloot. Zijn van peptalk vergeven speeches zaten gewoonlijk goed in elkaar, maar werkelijk sturing geven en knopen doorhakken vond hij lastig. Op de werkvloer werd hij weinig gezien. Eurlings was vaak op reis, regelmatig onbereikbaar. Met name op moeilijke momenten, zoals na de ramp met de MH17, had hij de neiging onder te duiken.
Dat zijn nu eenmaal geen eigenschappen die iemand geschikt maken als leider van een middelgrote of grote politieke partij. Die functie kan niet zonder een bepaalde mate van doortastendheid en een uitgesproken visie op waar het met de partij en met het land heen moet.
Daar komt nog iets bij. Het CDA is na alle interne onrust in de jaren 2010-2012 eindelijk weer in wat rustiger vaarwater terechtgekomen. In de peilingen staat de partij er goed voor: zo’n tien zetels boven het feitelijke zetelaantal in de Tweede Kamer. En qua koers begint er onder het leiderschap van Buma enige balans te ontstaan: kritisch naar het kabinet, maar niet op een schreeuwerige, ongeloofwaardige manier.
Het lijkt totaal niet verstandig om in deze situatie van betrekkelijke rust een voormalige kroonprins terug te halen, van wie velen zich nog als de dag van gisteren herinneren hoe hij in 2010 op het grote CDA-congres in een opgewonden toespraakje partij koos voor toenmalig partijleider Verhagen.
Sowieso doet het CDA er goed aan zich de komende tijd niet al te zeer te focussen op personen en persoonlijkheden die de partij al dan niet zouden kunnen ‘redden’. Het uitzetten van een stabiele koers en het opnieuw in de markt zetten van de christendemocratische stroming als een sterk politiek merk –behoudend, samenlevingsgericht en met grote bestuurlijke kwaliteiten–, verdient prioriteit, ver boven zenuwachtige mannetjesmakerij.