Herman Pleij: Verzuiling leidde tot extra veel cultureel erfgoed
De verzuiling heeft er voor gezorgd dat we nu in Nederland extra veel cultureel erfgoed hebben. Dat zei Herman Pleij, emeritus hoogleraar historische Nederlandse letterkunde donderdag bij de presentatie van de Bosatlas van het cultureel erfgoed in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Volgens Pleij heeft de „verkaveling” in gereformeerde, rooms-katholieke, socialistische en liberale stromingen ertoe geleid dat deze zuilen elk afzonderlijk hun eigen cultuurgoed ontwikkelden om zich van elkaar te onderscheiden. Het vervagen van de zuilen heeft vanaf de jaren zeventig geleid tot een toegenomen behoefte aan houvast. „Dat zie je onder meer aan de canons die op allerlei terreinen worden ontwikkeld, maar ook aan wat ik noem de festivalisering. In ons individualistische en horizontalistische land hebben we sterk de behoefte om af en toe een moment van saamhorigheid te creëren. Daarna trekken we ons weer terug in ons eigen leven.”, aldus Pleij. „Je ziet iets vergelijkbaars ook bij de manier waarop we met de slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne meeleefden.”
In de Bosatlas van het cultureel erfgoed worden Nederlandse monumenten, landschappen, feesten en gebruiken beschreven. De vele monumenten als kastelen, molens, fabrieken en kerken geven volgens Noordhoff Uitgevers een goed beeld van hoe mensen vroeger woonden, werkten en geloofden. Landschappen laten bovendien de vindingrijkheid zien waarmee Nederlanders hun leefomgeving vorm hebben gegeven en feesten en rituelen tonen oude opvattingen.
Noordhoff Uitgevers brengt sinds 1877 De Grote Bosatlas uit. Inmiddels zijn er ook diverse varianten verschenen, zoals De Wereld Bosatlas, De Bosatlas van Fryslân en De Bosatlas van de geschiedenis.