VS en Irak willen advies over verkiezingen van VN
De Verenigde Staten en de Iraakse regeringsraad hebben maandag secretaris–generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties gevraagd een team van adviseurs naar Irak te sturen. De VN’ers zouden de haalbaarheid van snelle verkiezingen voor een nieuw Iraaks bestuur moeten onderzoeken of alternatieve manieren aandragen waarop nieuwe bestuurders kunnen worden gekozen.
Annan maakte het nieuws zelf wereldkundig. Hij voegde er echter meteen aan toe nog geen beslissing te hebben genomen of hij een „technisch" team zal sturen. Verdere besprekingen daarover zijn gewenst, aldus de VN–voorman na zijn ontmoeting met afgevaardigden van de Amerikaanse bewindvoerder in Irak en van de Iraakse regeringsraad.
In november kwamen de Iraakse regeringsraad en de Amerikaanse bewindvoerder in Irak, Paul Bremer, overeen dat de macht in het land overgedragen zal worden. Hoogwaardigheidsbekleders van de diverse etnische groeperingen in het land zouden een interim–parlement moeten kiezen dat op zijn beurt uiterlijk eind juni een nieuwe regering moet aanstellen.
De belangrijke sjiitische leider grootayatollah Ali al–Sistani heeft zich daar echter tegen gekeerd. Hij wil dat er algemene verkiezingen plaatshebben. De geestelijk leider van de grootste bevolkingsgroep in Irak heeft evenwel te kennen gegeven dat hij mogelijkerwijs kan instemmen met een compromis. De VN zouden dan eerst moeten constateren dat eerlijke en geloofwaardige algemene verkiezingen op een dergelijke korte termijn niet mogelijk zijn.
„Het is in die context dat ik kijk naar de mogelijkheden een missie naar Irak te sturen om advies te geven", aldus Annan. De secretaris–generaal heeft in het verleden al aangegeven de mening van de Amerikanen te delen dat er niet tijdig algemene verkiezingen kunnen worden gehouden. „De vraag is of de technische, politieke en veiligheidsvoorwaarden aanwezig zijn om al in mei algemene directe verkiezingen te houden", hield Annan zijn gehoor ook maandag voor.
Paul Bremer verklaarde nog voor de ontmoeting van maandag dat het hoog tijd is dat de Verenigde Naties terugkeren in Irak. „Zij hebben veel ervaring met het voorbereiden van verkiezingen en met het opstellen van grondwetten", aldus de Amerikaanse diplomaat. De volkerenorganisatie trok dit najaar al haar personeel terug uit Irak na de bloedige aanslag op het VN–hoofdkwartier.
De woorvoerder van Annan verwelkomde de stappen van Bremer. Het is een teken van „de terugkeer naar normale betrekkingen, naar een situatie waar regeringen weer samenwerken en waar internationale toenadering nationale prioriteit heeft", aldus zegsman Fred Eckhard.
In Irak demonstreerden maandag opnieuw tienduizenden sjiieten om hun steun te betuigen aan het adres van al–Sistani en om zich voor verkiezingen uit te spreken.