„De welvaartswinst van risicodeling met toekomstige generaties wordt nu geschat op minder dan 1 procent van de consumptie. De risico’s komen steeds meer bij de deelnemers te liggen, ook de gepensioneerden”, aldus de onderzoekers. Het gros van de pensioenen in Nederland is collectief geregeld, omdat daarmee de risico’s gedeeld kunnen worden met toekomstige generaties.

Volgens het CPB biedt het Nederlandse pensioenstelsel in vergelijking met andere landen weinig ruimte voor eigen keuze en maatwerk. „Bij meer keuzevrijheid en maatwerk kunnen pensioenen beter afgestemd worden op de persoonlijke situatie van de deelnemers, maar verkeerde keuzes zijn kostbaar in termen van welvaart”, stellen de onderzoekers. Grenzen aan keuzevrijheid en „goede standaardopties” kunnen helpen om verkeerde keuzes te voorkomen.

Volgens de onderzoekers zijn er genoeg redenen om de pensioenopbouw niet volledig aan individuen over te laten. „Veel deelnemers aan pensioenregelingen zouden vanwege kortzichtigheid uit zichzelf te weinig premie inleggen voor een adequaat pensioen.”

Het CBP concludeert dat het Nederlandse pensioenstelsel goed is, maar dat vanwege de veranderingen op de arbeidsmarkt, de demografie en door toenemende individualisering een discussie over mogelijke aanpassingen noodzakelijk is. Het rapport is volgens het rekeninstituut bedoeld als bijdrage aan de onlangs door het kabinet gestarte nationale pensioendialoog.