Weer een album
Nationaal Museum Paleis Het Loo opent voor de vijfde achtereenvolgende keer een deel van de expositie ”Een koninklijk fotoalbum. Een fotoreportage over het koningshuis in de Nederlandse samenleving in de twintigste eeuw”.
De tentoonstelling gaat vrijdag officieel en zaterdag voor het publiek van start. Tot en met 2 januari 2005 zijn diverse facetten van het Nederlandse vorstenhuis van de jaren met een 4 te bezichtigen, beginnend met 1904 en eindigend met 1994. In 2009 zal de hele twintigste eeuw aan bod zijn gekomen.
De tentoonstelling bevat in totaal ruim 250 foto’s op dertig panelen. Op elk paneel prijken gedigitaliseerde foto’s die uit allerlei beroemde en minder bekende collecties zijn gehaald. Op die manier ontvouwt zich een overzicht van staatkundige, culturele, sociale en sportieve gebeurtenissen waarbij de koninklijke familie was betrokken. Indirect geeft de expositie een mooi beeld van de ontwikkelingen in een snel veranderend Nederland en daarmee is ze ook interessant voor minder Oranjegezinde mensen.
Te beginnen met 1904: we zien koningin Wilhelmina die rond dit jaar de gelukkigste tijd van haar leven meemaakt. Ze is getrouwd met prins Hendrik en glorieert als vorstin. Er wordt ook gereisd. Vanwege een mazelenepidemie verblijft het paar drie weken in Italië. In het najaar vertoeft het duo anderhalve maand in Dobbin, waar de prins jaagt en de koningin paardrijdt, wandelt, tekent en schildert. Een prachtige bontstola hangt van haar schouders tot aan de heupen naar beneden en op haar hoofd prijkt een hoed met sierlijke veren. Wat vooral van belang is: de jonge koningin straalt.
In dit jaar herdenkt koningin-moeder Emma het feit dat ze een kwarteeuw in Nederland verblijft. Dat wordt gevierd in Den Haag en Rotterdam. Ze krijgt een geldsom aangeboden die ze bestemt voor het Emmafonds. Op de foto verlaat Emma het Stedelijk Museum in Amsterdam - een museum dat recent overigens de deuren sloot om voor jarenlang een grondige renovatie tegemoet te gaan.
Tien jaar later breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Een ernstige gebeurtenis, maar een van de foto’s (gemaakt van een schilderij) is nogal komisch. Onderwerp is een verkleedpartij ter ere van de vijfde verjaardag van prinses Juliana. We zien het ouderpaar en de dochter in oude kostuums. In haar autobiografie schrijft koningin Wilhelmina dat ze tijdens een verblijf in Huis Ten Bosch kostuums aantrokken die drie eeuwen tevoren in hetzelfde huis werden gedragen. De koningin steekt zich dus in de kleding van Amalia van Solms, prins Hendrik verandert in stadhouder Frederik Hendrik en Juliana ziet eruit als hun oudste dochter, Louise Henriëtte.
Wederom kostuums in 1924. Tijdens een vierdaags bezoek van de koninklijke familie aan Zeeland poseert prinses Juliana in Goes met Maatje en Jaantje Meulenberg in Zuid-Bevelandse streekdracht en met Corry Clarijs in katholieke klederdracht. De drie meisjes kleedden prinses Juliana van tevoren in een trein in de kledij die ze zelf hadden gemaakt.
In die jaren, zo gaat het verhaal, hebben koningin Wilhelmina en prins Hendrik besloten zich in het wit te laten begraven. En zo vertrekt de begrafenisstoet van prins Hendrik in 1934 vanaf Paleis Noordeinde en eindigt deze bij de Nieuwe Kerk in Delft, „dat aardige stadje, waar ik me na mijn dood blijvend hoop te vestigen”, zo had de prins eens gezegd.
In 1944 staat de wereld nog volop in brand en poseren koningin en dochter met Engelandvaarders in Oranjehaven op Hyde Park Place 23, een tehuis waar gevluchte Nederlanders worden opgevangen en elkaar kunnen ontmoeten. Dit huis is op initiatief van koningin Wilhelmina gesticht en door haar in 1942 geopend. Ze komt er vaker zomaar binnenvallen. De koningin staat tussen haar manschappen als een kloeke moeder des vaderlands.
In 1954 is prinses Juliana haar moeder opgevolgd. Zij ontvangt in dat jaar de Ethiopische keizer Haile Selassie. In de Ridderzaal in Den Haag zien we de twee monarchen tijdens een ontvangst van de Nederlandse regering, begeleid door minister-president Drees. Links en rechts van de keizer staan de keizerszoon en prins Bernhard.
Daarna volgt het roerige jaar 1964, waarin prinses Irene zonder aanwezigheid van haar familie trouwt met prins Carel-Hugo de Bourbon de Parme in de Borghese-kapel van de Santa Maria Maggiore in Rome. De foto toont een knielend paar dat de zegen ontvangt van kardinaal Paolo Giobbe. Direct erna zal de zegen van de paus volgen. Irenes bruidsjapon, een ontwerp van Pierre Balmain, is afgezet met 200 jaar oud kant uit Oranjebezit.
Een aandoenlijke foto van het defilé voor de 65e verjaardag van koningin Juliana, te midden van haar familie op het bordes van Paleis Soestdijk, komt uit 1974. De prinsen zijn nog klein en prinses Margarita kan amper lopen. In 1994 brengt koningin Beatrix een staatsbezoek aan Jordanië. Ze staat op de foto met koningin Noor, echtgenote van koning Hussein. Beatrix en Noor mogen elkaar graag, zo blijkt uit Noors biografie ”Een leven in het teken van vrede”. De Jordaanse van Amerikaanse afkomst noemt de Nederlandse Koningin „een van de warmste en vriendelijkste mensen die ik ken.”
De tentoonstelling in Paleis Het Loo, Koninklijk Park 1 te Apeldoorn, is behalve op maandag dagelijks te zien van 10.00-17.00 uur.