„Evangelisch Werkverband moet tegendraads blijven”
NIJKERK. „Ik roep het Evangelisch Werkverband in de Protestantse Kerk op om tegendraads te zijn. Blijf de knuppel in het hoenderhok gooien. Het is te hopen dat de kerk niet tot hotelkerk verwordt, maar bereid is naar het werkverband te luisteren door die knuppel daadwerkelijk op te pakken.” Met deze oproep eindigde dr. W. van Iperen woensdag zijn lezing op de najaarsconferentie van de Bond van Nederlandse Predikanten (BNP) en Vereniging van Kerkelijk Werkers (VKW).
Tijdens de conferentie met als thema ”Plurale kerk: het einde!” werd het proefschrift van dr. Wilbert van Iperen ”Balanceren in de kerk” besproken.
Het Evangelisch Werkverband is een evangelische beweging binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) die een geestelijke opwekking in de kerk wil bewerkstelligen, om zo het tij van kerkverlating en secularisatie te keren.
Dr. W. van Iperen deed een poging te duiden wat typisch ”evangelisch” is. De nadruk op persoonlijk geloof en bekering en op de verzoening door het kruis van Christus, zijn volgens hem kenmerkend. Als derde typering noemde hij het biblicisme van de evangelischen, omdat zij de Bijbel zien als bron en norm voor het geloofsleven en als hét handboek voor alle kerkelijke vernieuwing.
Volgens dr. Van Iperen bestaat er echter binnen de evangelische beweging minder uniformiteit dan op het eerste gezicht lijkt. Het Evangelisch Werkverband (EW) is ontstaan uit onvrede over de kerk, aldus de predikant van de protestantse gemeente rond de Immanuëlkerk in Barneveld. Enerzijds heeft het EW scherpe kritiek op de kerk, maar anderzijds is het ook weer loyaal. Dit voortdurend pendelen tussen exclusiviteit en loyaliteit, is volgens dr. Van Iperen kenmerkend voor het werkverband.
De doelstellingen van het EW werden in 1995 gepubliceerd in het ”Evangelisch Manifest”. Vijftien jaar later verscheen het tweede manifest. Volgens dr. Van Iperen was de kritiek op de kerk in het Evangelisch Manifest van 2010 veel scherper dan in 1995. Het EW beweegt zich continue tussen twee flanken: enerzijds de „uitgeholde middenorthodoxie met die vage religiositeit” en anderzijds de „gestolde orthodoxie waar de rechtzinnigheid wordt gehandhaafd zonder sprankelend geestelijk leven.”
De Barneveldse predikant concludeerde dat het werkverband weliswaar iets van de doelstellingen heeft bereikt, maar dat veel ook niet kon worden behaald. Hoewel het EW de kerk bleef oproepen tot geestelijke vernieuwing, werd het gaandeweg een van de vleugels binnen de plurale kerk. Vooral wanneer evangelische gemeenten zich ontwikkelen tot buitengewone gemeenten dreigt het gevaar dat de evangelische beweging een modaliteit wordt, aldus dr. Van Iperen.
In zijn reactie op de lezing en het proefschrift zei Hans Maat, directeur van het Evangelisch Werkverband: „Volgens mij was het EW in het verleden wel erg exclusief. Uit het proefschrift blijkt dat het Evangelisch Werkverband behoorlijk tekeer kon gaan tegen die andere vleugel. Daarom wil ik ervoor pleiten dat het EW hier publiekelijk vergeving voor vraagt.” Maat typeerde het EW als „protestbeweging die zich verzette tegen de babyboomgeneratie in de kerk die krampachtig streefde naar het behoud van kerkstructuren.” Maat gaf toe dat het ideaal van het EW te komen tot 100 nieuwe gemeenten niet was gehaald. Als illustratie voor het pendelen van het werkverband tussen exclusiviteit en loyaliteit, noemde Maat de participatie bij de totstandkoming van het Nieuwe Liedboek. Hoewel het EW meedeed in de commissie voor het Nieuwe Liedboek, zal het straks toch –uit ontevredenheid met het resultaat– komen met een supplement van 200 eigen gekozen liederen.
In de laatste lezing duidde emeritus predikant ds. P. Schelling de pluraliteit positief. Volgens hem is het probleem niet de pluraliteit, maar de onmacht hiermee om te gaan.
