De Wereldhandelsorganisatie (WTO) merkte een jaar geleden een wet in dat land, de zogeheten Byrd Amendment, aan als in strijd met de internationale spelregels. Zij gaf Washington tot 27 december de tijd om de op deze maatregel gebaseerde antidumpheffingen in te trekken.

Nu daaraan geen gehoor is gegeven, vraagt de EU de WTO sancties te mogen treffen. Zij doet dat samen met zeven andere naties, te weten Brazilië, Canada, Chili, India, Japan, Mexico en Zuid-Korea. Australië, Indonesië en Thailand, die eerder eveneens bezwaar aantekenden, laten weten dat zij wachten tot eind 2004 alvorens verdere stappen te zetten.

Over de hoogte van de beoogde douanerechten zijn nog geen mededelingen gedaan, maar waarschijnlijk zal het gaan om honderden miljoenen dollars. De in Genève gevestigde WTO, die fungeert als scheidsrechter bij handelsconflicten, bespreekt het verzoek op 26 januari.

De EU benadrukt dat het verkrijgen van toestemming niet betekent dat zij de voornemens ook onmiddellijk omzet in daden. Het lijkt erop dat zij vooral probeert de druk op de politici aan de overzijde van de Atlantische Oceaan te vergroten. „Deze wet heeft wijdverspreide bezorgdheid opgeroepen. Ik hoop dat de VS nu alsnog zullen besluiten ze af te schaffen”, aldus Europees commissaris Lamy, die de handelsbelangen van de Unie behartigt. De tegenpartij liet gisteren echter meteen weten dat zij de aangekondigde actie zal aanvechten.

Het Byrd Amendment, genoemd naar een Democratische senator die het initiatief ertoe nam, dateert van 2000. Het baande de weg voor heffingen op buitenlandse producten, waaronder staal, zeebanket en pasta, die volgens de Amerikanen onder de kostprijs op hun nationale markt worden aangeboden en daarmee hun eigen ondernemingen confronteren met oneerlijke concurrentie. De opbrengsten van de ingreep, geschat op tot nu toe ruim 700 miljoen dollar, verdwijnen niet in de schatkist, maar worden doorgesluisd naar het bedrijfsleven.

Juist recent deelde Washington mee dat het een poging wil wagen om de onderhandelingen over een verdere liberalisering van de wereldhandel, die vorig jaar tijdens een ministersconferentie in Doha vastliepen, weer op gang te brengen. De jongste ontwikkeling kan op dat punt roet in het eten gooien.

In 2003 was er ook op diverse fronten sprake van onenigheid in de handelsbetrekkingen tussen de EU en de VS. Zo ontstond er een fikse ruzie over de bescherming van de staalindustrie in dat land. President Bush besloot uiteindelijk, toen hogere heffingen op de export naar Europa in het verschiet lagen, een einde te maken aan die door de WTO veroordeelde protectie.

In een ander geschil, over subsidies voor Amerikaanse exporteurs via het belastingsysteem, heeft de EU in mei vorig jaar van genoemde instelling al groen licht gekregen om over te gaan tot tegenmaatregelen, tot een bedrag van maar liefst 4 miljard dollar. Wellicht zal Brussel in het voorjaar op dit punt daadwerkelijk optreden.